Phòng ngừa dị ứng thức ăn và cách cho trẻ ăn

Bé thường dị ứng những loại thức ăn nào?

Các loại thức ăn dễ gây dị ứng nhất là sữa bò, trứng, cá, tôm, bột mỳ, lạc và các loại hạt.

Hải sản: Các loại hải sản là tác nhân gây dị ứng nhiều nhất, bao gồm một số loại cá có hàm lượng thủy ngân cao (cá trích, cá chình, lươn, cá tầm, cá ngừ, cá thu, cá marlin, cá kiếm…), nghêu sò, tôm, cua…

Thực phẩm chua: Thật ngạc nhiên khi các loại trái cây có vẻ rất hiền lành và rất tốt cho sức khỏe như dâu tây, cà chua… lại có thể là tác nhân gây dị ứng thực phẩm ở trẻ, nguyên do là hàm lượng axít cao. Nhiều em bé ăn những thực phẩm này thường bị mẩn đỏ quanh miệng. Đây là loại dị ứng nhẹ, bác sĩ khuyên các trẻ dưới một tuổi không nên ăn đồ chua.

Trứng: Trong lòng trắng trứng gà có một loại protein có thể gây dị ứng cho một số bé mẫn cảm với loại chất này.

Một số loại rau xanh: Một số loại rau xanh có hàm lượng nitrat cao có thể phản ứng không tốt với cơ địa của trẻ nhỏ. Do vậy, trẻ nhỏ nên thận trọng khi ăn các loại rau xanh này: rau bina, củ cải, cà rốt, củ cải xanh.

Ngũ cốc: Trong số ngũ cốc có thể gây dị ứng thì lạc (đậu phộng) đứng đầu bảng, hậu quả xấu đặc biệt với trẻ bị hen suyễn. Kế đến là đậu nành và lúa mì. Mới đây các nhà khoa học còn tìm ra trẻ có cơ địa dị ứng còn có thể bị dị ứng bởi khoai tây.

Sữa bò: Dị ứng sữa bò cũng không hiếm gặp. Đó là tình trạng cơ thể của trẻ mẫn cảm với thành phần đạm sữa bò, gây ra phản ứng dị ứng. Dị ứng xảy ra có thể rất đột ngột: ói mửa, thở khò khè, nổi ban đỏ, mặt sưng phù, hay nặng hơn là phản ứng phản vệ toàn thân. Cũng có trường hợp dị ứng diễn ra khó phát hiện hơn như trẻ khó chịu, ói mửa, đau bụng, tiêu chảy… nên cha mẹ khó đoán bệnh, vì hay nhầm với các triệu chứng bệnh lý khác.

Bên cạnh dị ứng sữa thực sự thì có những phản ứng với thực phẩm do “không dung nạp thức ăn”: cơ thể trẻ không dung nạp đường lactose trong sữa. Trong số các loại dị ứng, dị ứng sữa bò ở trẻ nhỏ khiến các phụ huynh lo lắng nhất vì đây là nguồn dinh dưỡng quan trọng cho trẻ.

Đặc điểm nhận dạng bé bị dị ứng thức ăn

Các phản ứng bé bị dị ứng thức ăn có thể xảy ra ngay trong vòng vài giờ sau khi ăn, hoặc có thể lên tới vài ngày. Vì vậy, khi mẹ bắt đầu cho con ăn một loại thức ăn mới, hay theo dõi phản ứng của bé trong vòng từ 3 – 5 ngày nhé!

Biểu hiện hay gặp: bé bị đau bụng, nôn/trớ, đầy hơi, đi phân lỏng, đi tướt. Hoặc bé có thể sốt, mệt, mồ hôi chảy và thấy lạnh. Trong khi đó, mũi ngạt, thở khò khè, chảy nước mũi. 

Biểu hiện dễ nhận thấy:  bé bị nổi mề đay, ngứa, chàm, viêm da. Bản thân bé sẽ cảm thấy trong người khó chịu, bứt rứt không yên, có những sự thay đổi hành vi so với thói quen thông thường của bé. 

Biểu hiện chung của tất cả các loại dị ứng thức ăn là bé không lên cân tẹo nào mặc dù ăn uống vẫn rất tốt.

Phòng ngừa dị ứng thức ăn và cách cho ăn

Mẹ cần làm gì bây giờ?

Nếu mẹ có nghi ngờ bé bị dị ứng thức ăn, nhưng không thấy có biểu hiện gì đặc biệt hoặc không có những biểu hiện như trên, mẹ hãy đưa con đến bác sỹ để được tư vấn và có thể làm một số xét nghiệm để kiểm tra chính xác xem bé có bị dị ứng hay không, từ đó sẽ có cách điều trị.

Còn mẹ, hãy mua ngay một quyển sổ để làm nhật ký thức ăn của bé hàng ngày. Mẹ theo dõi cẩn thận, kỹ càng bữa nào bé ăn món gì và phân đi ngoài thế nào để phát hiện ra ngay những thực phẩm không phù hợp với con.

Nhờ quyển sổ này, nếu bé có bị dị ứng thức ăn, mẹ rà soát lại và dễ dàng tìm ra ngay thủ phạm. Khi chọn thực phẩm cho con, mẹ cần tránh các loại thực phẩm dễ gây dị ứng hoặc các loại thức ăn mà người lớn trong gia đình có tiền sử bị dị ứng. Với những thực phẩm đóng gói sẵn, mẹ cũng cần đọc kỹ thành phần để biết có phù hợp cho bé không.

Ví dụ, bé bị dị ứng sữa bò, mẹ không nên mua cho con ăn bánh bơ, phô mai có chiết xuất từ sữa bò. Có thể cho con ăn các sản phẩm từ sữa đậu nành. Vì độ dinh dưỡng của các loại sữa này cũng ngang ngang nhau. Nếu bé cũng bị dị ứng sữa đậu nành, mẹ có thể chọn thực phẩm có chất dinh dưỡng ngang sữa thay thế.

Phòng tránh cho bé không bị ứng:

Tốt nhất, nên nuôi con bằng sữa mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu tiên.  Nếu mẹ ít sữa, hãy chọn cho bé các sản phẩm thay thế ít thành phần dễ dị ứng.

Khi cho bé ăn dặm, ban đầu chỉ cho bé tinh bột và chất xơ. Sau một thời gian mới nên thêm đậu, rồi mới đến các loại thịt bò, thịt lợn… Khi con được 1 tuổi trở lên, mẹ mới nên cho con ăn trứng, tôm, cua, cá, lươn…

Tránh cho bé dùng các loại thức ăn chế biến theo lối công nghiệp như thịt lợn xông khói, thịt lợn muối, các chất nhuộm màu, gia vị nhân tạo.

Để bé quen với một loại thức ăn mới, hãy cho bé ăn từ từ, từng chút một, theo dõi trong khoảng từ 4 – 5 ngày.  Trong quá trình cho con ăn, có dấu hiệu nghi ngờ gì, mẹ phải dừng món ăn đó lại ngay lập tức (kể cả loại thức ăn đó có bổ, nhiều chất thế nào đi chăng nữa).

Khi biết bé dị ứng với một loại thức ăn nào đó, nên loại bỏ nó ra khỏi thực đơn của bé. Cũng không nên chế biến hoặc đựng thức ăn của bé trong các âu bát có dính các thức ăn mà trẻ dị ứng. Nếu bé lớn đi mẫu giáo hoặc mẹ nhờ người trông hộ, hãy dặn người chăm sóc bé những thức ăn mà bé hay bị dị ứng.

Tuy nhiên, dị ứng thức ăn không kéo dài suốt cả đời, chính vì thế mẹ không cần bắt bé kiêng khem kéo dài một loại thực phẩm nào cả. Sau một thời gian, mẹ có thể cho bé ăn lại thức ăn đó (ngoại trừ những món gây phản ứng dị ứng cấp tính như sốc phản vệ).

Chúc các bé ăn ngon miệng và mau lớn!