Vô sinh do di truyền
Theo TS. Bs Nguyễn Khắc Hân Hoan, khoa Xét nghiệm Di truyền Y học (Bệnh viện Từ Dũ): chức năng sinh sản ở nam và nữ đều chịu ảnh hưởng của tính di truyền. Do đó, nếu nam hoặc nữ giới trong gia đình có tiền sử bất thường di truyền đều có nguy cơ bị vô sinh. Tuy nhiên, lại ít người biết rằng, nguyên nhân vô sinh ảnh hưởng phần lớn do yếu tố di truyền.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, có khoảng 50% cặp vô sinh do nam giới, trong đó nguyên nhân do gen và nhiễm sắc thể chiếm 10-15% vô sinh nam. Vô sinh nam do gen Y gây xóa gen AZF (viết tắt của Azoospermia Factor) chính là yếu tố làm giảm hoặc không tạo tinh trùng…
Cũng theo TS. Bs Nguyễn Khắc Hân Hoan, khi tinh trùng không đáp ứng đủ số lượng sẽ là những yếu tố gây khó khăn cho quá trình thụ thai. Đây cũng là nguyên nhân di truyền gây vô sinh hàng đầu ở nam giới. Xét nghiệm gen AZF được chỉ định đối với vô sinh nam suy giảm hoặc không có tinh trùng để tìm nguyên nhân vô sinh và giúp chọn phương thức điều trị hỗ trợ sinh sản thích hợp.
Do đứt gãy ADN tinh trùng
Đề cập đến một nguyên nhân khác gây vô sinh ở nam giới, PGS.TS Phan Thị Hoan, Bộ môn Y Sinh học – Di truyền (Đại học Y Hà Nội) cho rằng, có khoảng 10% nam giới vô sinh có kết quả tinh dịch đồ bình thường. Tuy nhiên, nguyên nhân gây ra vô sinh lại do đứt gãy ADN tinh trùng. Tinh trùng bị đứt gãy ADN có thể dẫn tới vô sinh hoặc có con bị dị tật. Đứt gãy DNA tinh trùng làm giảm khả năng thụ tinh, giảm chất lượng phôi thai, từ đó làm giảm hiệu quả điều trị vô sinh.
Hiện nay, xét nghiệm Halosperm được dùng để đánh giá độ đứt gãy và từ đó tiên lượng cho các phương pháp hỗ trợ sinh sản. Do vậy, PGS.TS Phan Thị Hoan khuyến cáo, cần phổ biến xét nghiệm Halosperm và ứng dụng xét nghiệm này trong tìm nguyên nhân vô sinh hiếm muộn ở nam giới có tinh dịch đồ bình thường và cả bất thường.
Dân văn phòng ngồi nhiều, lái xe đường dài dễ ảnh hưởng chất lượng tinh binh
TS.BS Lê Minh Châu, nguyên Phó trưởng khoa Khám bệnh – Bệnh viện Phụ sản Trung ương, hiện là chuyên gia sản phụ khoa – Bệnh viện Medlatec cho biết, ngày càng gặp nhiều trường hợp nam giới vô sinh có nguyên nhân do thói quen sinh hoạt hàng ngày hoặc môi trường công việc. Thực tế, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến vô sinh ở nam giới nhưng nguyên nhân chủ yếu là do thiểu tinh, tức tình trạng suy giảm về số lượng, độ di động hoặc tỉ lệ hình dạng bình thường của tinh trùng.
Theo TS.BS Lê Minh Châu, nam giới thường xuyên hút thuốc lá, uống rượu bia, làm việc trong môi trường tiếp xúc nhiều với hóa chất như phun thuốc trừ sâu; hay làm trong môi trường, nhiệt độ nóng, ngồi bàn giấy quá lâu, hay làm nghề lái xe đường dài… có thể làm tổn thương cấu trúc di truyền của tinh trùng, suy giảm chất lượng và số lượng tinh trùng.
Theo nhiều nghiên cứu, uống nhiều rượu có thể làm giảm số lượng tinh trùng, nhưng tác hại chính của rượu là làm tổn thương tới sự chế tiết testosterol, do rượu làm tăng quá trình phân hủy hormone này và biến đổi ngược lại thành estrogen và làm giảm ham muốn tình dục sau này.
Bên cạnh đó, việc mặc quần bó sát với cơ thể sẽ làm cho nhiệt độ vùng tinh hoàn tăng, ảnh hưởng đến quá trình sinh sản tinh trùng.
Theo TS.BS Lê Minh Châu, thiểu năng tinh trùng chiếm đa số các nguyên nhân gây vô sinh nam nên xét nghiệm tinh dịch đồ là 1 trong những chỉ định cơ bản nhằm đánh giá các bất thường về số lượng tinh trùng, độ di động và hình dạng tinh trùng.
