Hiện nay tại Viện Bảo tàng Cách mạng đang trưng bày một chuyên đề đặc biệt gồm những hiện vật liên quan đến sự kiện lịch sử 2/9/1945: chiếc Micro Hồ Chủ tịch sử dụng trong Lễ tuyên ngôn độc lập, một số kèn đồng mà đội quân nhạc cử Quốc ca tại quảng trường Ba Đình… Và đặc biệt là bộ quần áo Bác Hồ đã mặc trong ngày lễ khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Bộ quần áo ấy đã bạc màu, sờn cổ… Ngày 23 tháng 8 Bác Hồ về đến thôn Gạ (Phú Thượng – Hà Nội ), nghỉ ở đây một ngày. Hôm sau Người được Trung ương và Thành uỷ bố trí đến ở tại gác hai số nhà 48 Hàng Ngang (là nhà của ông Trinh Văn Bô – một thương gia yêu nước, cơ sở tin cậy của cách mạng). Về đến Hà Nội, Bác rất gày yếu, sau những trận ốm và phải đi xa nhưng mọi người đều thấy đôi mắt của Người luôn rực sáng.
 |
| Chủ tịch Hồ Chí Minh. |
Bà Trịnh Văn Bô, nữ chủ nhân của ngôi nhà 48 Hàng Ngang kể lại: Bác từ chiến khu về chỉ có một đôi dép cao su nhãn hiệu con hổ trắng, chiếc quần soóc nâu, chiếc áo sơ mi ngắn tay, một chiếc can và chiếc mũ phớt bạc màu. Đêm đêm, Bác thức rất khuya đánh máy chữ. Chuông đồng hồ điểm 12 tiếng, đèn bàn của Ông Cụ mới tắt, nhưng 5 giờ sáng đã thấy Ông Cụ tập thể dục ngoài ban công. Hàng ngày lúc 7 giờ ông Vũ Đình Huỳnh đón Bác ra Bắc Bộ phủ làm việc đến chiều mới về 48 Hàng Ngang. Buổi tối Bác thường xuyên bận vì phải hội kiến làm việc với các ông Trường Chinh, Võ Nguyên Giáp, Hoàng Quốc Việt…
Sau này bà Bô mới biết rằng khi tiếng đánh máy chữ vang lên trong đêm khuya ấy chính là Bác Hồ đang soạn thảo Bản tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà. Tuy đã 91 tuổi nhưng bà Bô vẫn còn nhớ như in những ngày tháng hào hùng đó. Vào khoảng những ngày 26-27/8/1945 tức là khi đã ấn định Lễ tuyên ngôn độc lập vào 2/9/1945, anh em cán bộ mới sực nhớ ra cần phải trang bị mỗi người một bộ quần áo thật tươm để mặc ra mắt trên lễ đài. Đặc biệt là bộ trang phục của Bác. Đa số anh em từ chiến khu trở về và kể cả Bác cũng đều mặc những đồ đã cũ sờn hoặc chắp vá tạm bợ. Bà Bô bồi hồi nhớ lại: “Lúc bấy giờ trong tủ của nhà chúng tôi có rất nhiều vải (vì là nhà buôn vải vóc), tôi lấy ra mấy súc ka ki để may cho anh em. Ngoài ra, trong tủ còn có hàng chục bộ quần áo khá sang trọng may sẵn mà ông Bô chưa dùng nên tôi lấy ra cho các anh ấy mặc tạm trước, anh nào mặc vừa bộ nào thì dùng bộ nấy, ông Phạm Văn Đồng, rồi ông Võ Nguyên Giáp… nhưng tầm người như Ông Cụ không hợp bộ nào cả…”. Gần sát ngày lễ ông bà Trinh Văn Bô đã chọn riêng loại vải kaki cốtlê của Anh, sau đó cùng ông Vũ Đình Huỳnh – nguyên là thư ký lễ tân mang đến xin ý kiến Bác. Bác nói: – Tôi mặc xuềnh xoàng thôi. Không len, dạ đắt tiền làm gì, cốt tươm tất giản dị, không phải cà vạt cổ cồn là tốt… Ông Vũ Đình Huỳnh chợt nhớ tới một bức ảnh của Stalin nên ướm thử với Bác may theo kiểu áo đó, cũng không có cà vạt mà oai vệ.
Bác mỉm cười nói: “Nhưng mình có phải là Stalin đâu”. Bác luôn học hỏi tinh hoa nhưng không chấp nhận bắt chước khuôn mẫu sẵn. Cuối cùng ông Vũ Đình Huỳnh mời ông Phú Thịnh chủ hiệu may có tiếng ở Phố Hàng Quạt tới và trình bày: Tôi có người nhà là cụ lý ở quê ra thăm thủ đô, tôi muốn cắt vài bộ đồ cho cụ, nhờ anh cắt may kiểu áo bốn túi, mặc kín cổ khi có việc quan trọng, lúc thường nhật thì mở khuy áo thoải mái, đi giày đi dép đều hợp với cụ lý nhà tôi. Ông Phú Thịnh ngẫm nghĩ một lúc dè dặt nói: “Tôi đã mường tượng ra kiểu áo ấy rồi. Chỉ cần tính toán cái ve áo nhọn hay tù?”. Ông Phú Thịnh ngắm nghía tấm ảnh Stalin rồi nói: “Kiểu tướng soái này oách lắm nhưng không hợp với các cụ người nhà mình. Thôi được tôi sẽ lo liệu để có bộ áo hợp ý với cụ lý”.
Hai hôm sau, ông Phú Thịnh đem hai bộ quần áo đến, cười ý nhị, nói: “Tôi trộm nghĩ cụ lý này không phải là lý trưởng mà có lẽ là một cụ lý…khác thường”. Ông Vũ Đình Huỳnh cười đáp lại tình cảm tinh tế của ông thợ may. Hôm sau, lựa lúc Bác tập thể dục tắm sáng xong, ông Vũ Đình Huỳnh đem bộ quần áo mới vào. Bác ướm thử, ngắm kỹ cổ áo và mỉm cười: “Được, thế này là hợp với mình”. Ông Vũ Đình Huỳnh lúc đó rất vui và thầm nghĩ, chỉ trong vài ngày nữa, ông Phú Thịnh sẽ vô cùng sung sướng và ngạc nhiên, vinh dự khi “cụ lý” mà mình may quần áo cho lại chính là Chủ tịch Hồ Chí Minh- Người đọc Tuyên ngôn độc lập tại Vườn hoa Ba Đình khai sinh ra một quốc gia độc lập – Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.
Nguyễn Thiên Việt (Ghi theo lời kể của Bà Trịnh Văn Bô và nhà văn Sơn Tùng)
Xúc động thước phim “Những giây phút cuối cùng của Bác Hồ”
(Xã hội) – (Phunutoday)- Hình ảnh thân yêu của Bác trong thước phim “Những giờ phút cuối đời của Bác Hồ” để lại nhiều tình cảm mến thương trong lòng mỗi người con Việt Nam |
