Các nhà khoa học tin rằng tốc độ lão hóa và già đi của bạn chủ yếu vào các yếu tố bên ngoài chứ không phụ thuộc vào di truyền học. Chỉ có 20% tác động được xác định bởi di truyền. Theo nghiên cứu gần đây được biên tập bởi Bruce S. McEwen (Đại học Rockefeller, New York), đăng trên tạp chí PNas, có một số người có tốc độ già đi nhanh gấp 3 lần so với những người khác.
Tức là, nếu tính tuổi sinh học thì trong khi 1 năm của mỗi người dài 12 tháng thì với những người này tương đương 16,5 tháng. Tuổi sinh học của một người có ảnh hưởng lớn đến vẻ bề ngoài của họ, đó là lý do tại sao những người cùng độ tuổi có thể trông trẻ hơn hoặc già hơn nhau.
Ngày nay, các nhà khoa học tin rằng, chuyện ăn uống và lối sống của mỗi người có thể ảnh hưởng đến tuổi sinh học của họ, tức là khiến họ trông già hoặc trẻ hơn so với tuổi thực. Nếu không muốn bị coi là già hơn tuổi, việc quan trọng bạn cần làm là ăn uống khoa học, chăm tập thể dục, tránh các yếu tố gây lão hóa như ô nhiễm môi trường…
Ngoài ra, hãy chú ý những tín hiệu của cơ thể. Khi cơ thể dần bị già đi nhanh chóng, nó sẽ phát ra những tín hiệu cảnh báo như thế này mà ai cũng có thể dễ dàng nhận ra.
1. Da cực kỳ khô và bong tróc
Dấu hiệu lão hóa da thường xuất hiện sau tuổi 25, nhưng vì phải chịu tác động của các yếu tố bất lợi cho sức khỏe mà chúng có thể xuất hiện sớm hơn. Với thời gian, những dấu hiệu lão hóa trở nên rõ ràng hơn. Nếu so với người cùng tuổi mà thấy da mình xấu hơn, ví dụ như khô hay bong tróc thì có thể đó là dấu hiệu lão hóa sớm mà bạn đang gặp.
Nhà khoa học Laura J. Niedernhofer, tại đại học Pittsburgh, Hoa Kỳ khuyến cáo nếu da của bạn liên tục bị khô với bong tróc, có đốm sắc tố và nếp nhăn… thì nguyên nhân có thể liên quan đến các vấn đề với hệ thống nội tiết.
Ngoài các vấn đề về nội tiết tố, tình trạng của da có thể bị ảnh hưởng tiêu cực bởi lối sống không lành mạnh, ví dụ như có một chế độ ăn uống không cân bằng, không dùng kem chống nắng, thường xuyên bị căng thẳng… Tất cả những yếu tố này đều làm chậm quá trình đổi mới của da khiến da nhanh bị lão hóa.
Cách phòng ngừa: Đảm bảo rằng chế độ ăn của bạn cân bằng nhất có thể với đủ lượng rau, rau lá xanh, quả mọng và thực phẩm giàu chất béo chưa bão hòa, chẳng hạn như các loại hạt, dầu thực vật và hạt.
2. Xuất hiện bọng mắt
Vùng da mỏng xung quanh mí mắt dễ bị ảnh hưởng tiêu cực bởi các yếu tố bên ngoài và bên trong cơ thể, chẳng hạn như mệt mỏi, thiếu ngủ, căng thẳng và tia UV. Đó là lý do tại sao những dấu hiệu lão hóa đầu tiên thường xuất hiện ở vùng này.
Bọng mắt làm cho bạn trông già hơn đáng kể. Các nhà khoa học tại Đại học Edinburgh, Anh, nói rằng các bọng quanh mắt làm cho cơ xung quanh mắt phải làm việc liên tục, dẫn đến mất độ đàn hồi da ở vùng này nhanh chóng. Khi bọng mắt xệ dài xuống, nó sẽ chứa nhiều chất béo bên trong.
Vấn đề này là không thể tránh khỏi đối với người cao tuổi, nhưng nếu bạn gặp những thay đổi bắt đầu xuất hiện trước tuổi 40, điều này có thể cho thấy vấn đề trong hoạt động của các cơ quan nội tạng và tốc độ lão hóa cơ thể bạn đang tăng nhanh.
Cách phòng ngừa: Cố gắng ngủ đủ giấc, tránh ăn thức ăn mặn, uống nhiều nước và đừng quên chăm sóc vùng da quanh mắt mỗi ngày.
3. Rối loạn chu kì kinh nguyệt
Các bác sĩ sản phụ khoa của trường American College cho rằng chu kì kinh nguyệt không đều có thể là dấu hiệu của thời kì mãn kinh sớm. Sẽ là bình thường nếu một người phụ nữ bắt đầu mãn kinh ở tuổi 46-54. Nếu điều này xảy ra trước khi bạn 40 tuổi hoặc trẻ hơn, đây có thể là dấu hiệu lão hóa sớm của các cơ quan nội tạng.
Các triệu chứng của thời kỳ mãn kinh sớm bao gồm: Mất ngủ, sốt, ớn lạnh, co giật và thay đổi tâm trạng liên tục.
Cách phòng ngừa: Đi khám phụ khoa thường xuyên để kịp thời phát hiện và điều trị viêm ở các cơ quan nội tạng nếu có. Bạn cũng nên quan tâm đến chuyện bổ sung vitamin cho cơ thể. Thông thường, sự khởi đầu của thời kỳ mãn kinh sớm có liên quan đến bệnh lý hoặc do can thiệp phẫu thuật ở cơ quan nội tạng của phụ nữ. Khi bạn nhận thấy các dấu hiệu cảnh báo đầu tiên, tốt hơn là tham khảo ý kiến bác sĩ.
4. Thể chất yếu
Nếu leo cầu thang, đi bộ, hoặc thực hiện bất kì hoạt động hàng ngày nào khác mà bạn cảm thấy khó khăn thì hãy suy nghĩ nghiêm túc đến các nguyên nhân. Nhiều người trẻ cho rằng, đó chỉ là vì họ không tập thể dục thường xuyên mà thôi nhưng thực tế, đó cũng có thể là dấu hiệu của sự khác biệt giữa tuổi thực và tuổi sinh học của bạn, nói dễ hiểu hơn là bạn đang già hơn so với tuổi của mình.
Trong bài viết của ông Bruce S. McEwen, Đại học Rockefeller, New York, đăng trên trang PNAS, sau 40 năm, khối lượng cơ bắt đầu giảm. Đây là quá trình tự nhiên nhưng nó cũng có thể bị đẩy chậm lại bằng cách tập thể dục thường xuyên hoặc diễn ra nhanh chóng nếu bạn lười vận động thể chất.
Cách phòng ngừa: Lựa chọn các hoạt động mà bạn thích để vận động cơ thể một cách thoải mái, ví dụ như yoga, khiêu vũ, đi xe đạp, bơi… Trong cuộc sống hàng ngày, hãy luôn vận động, ví dụ như thay vì sử dụng thang máy, hãy leo lên cầu thang hoặc chọn đi bộ thay vì đi xe buýt…
5. Rụng tóc quá nhiều
Mất 50-125 sợi tóc mỗi ngày được coi là bình thường đối với người lớn khỏe mạnh. Nhưng nếu bạn bắt đầu nhận thấy tóc mình rụng ngày càng nhiều và phần da đầu hở ra nhiều hơn (hói đầu) thì bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
“Trong hầu hết các trường hợp, các dấu hiệu xuất hiện hói đầu sớm xuất hiện do các vấn đề nội tiết tố. Đó là một dấu hiệu cảnh báo bạn cơ thể bạn đangn bị lão hóa sớm vì cơ thể không hấp thụ đủ dinh dưỡng hoặc là các bộ phận không hoạt động khỏe mạnh như đúng tuổi tác của bạn”, Elise A. Olsen, giảng viên tại trường Đại học Y khoa Duke, USA, cho biết.
Cách phòng ngừa: Chọn đúng sản phẩm dầu gội đầu, cố gắng làm phong phú chế độ ăn uống với các sản phẩm giàu axit béo omega-3 và bảo vệ tóc khỏi ánh nắng mặt trời.
6. Rối loạn giấc ngủ
Những người trên 60 tuổi có thể gặp một số thay đổi sinh lý phổ biến khi nói đến chu kì giấc ngủ của họ. Họ có thể gặp khó khăn khi ngủ qua đêm và thức dậy sớm hơn. Điều này xảy ra do sự gia tăng liên quan đến tuổi tác – khi có tuổi, cơ thể sản sinh ra cortisol ít hơn – hormone giúp ngủ ngon. Điều này có thể gây ra cảm giác lo âu khi ngủ. Do vậy, trong các dấu hiệu lão hóa nhanh trong cơ thể cũng có thể bao gồm các vấn đề về giấc ngủ.
Cách phòng ngừa: Tập yoga, thiền hoặc bơi lội có thể giúp giải quyết căng thẳng, đọc sách trước khi đi ngủ hữu ích hơn là xem điện thoại hoặc xem TV… Tất cả những yếu tố này đều giúp bạn có giấc ngủ ngon và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Khi thấy các dấu hiệu lão hóa sớm xảy ra, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ ngay lập tức. Các biện pháp phòng ngừa chỉ có thể là trì hoãn hậu quả của vấn đề chứ khó giải quyết nó triệt để. Xin lưu ý rằng việc tự sử dụng thuốc không có tác dụng trong hầu hết các trường hợp.
