“Ngũ quả” có ý nghĩa gì?
Theo các chuyên gia văn hóa, mâm ngũ quả ngày Tết sẽ làm cho quang cảnh và không gian thờ cúng thêm ấm áp, rực rỡ mà hài hòa; thể hiện sinh động ý nghĩa triết học-tín ngưỡng-thẩm mỹ, đồng thời cũng chứa đựng ước vọng của con người.
Tuy nhiên, không phải ai cũng biết sắp mâm ngũ quả như nào cho đúng. Có nhiều gia đình không hiểu được ý nghĩa của mâm ngũ quả nên cứ chọn những loại quả có màu đẹp để cho vào, như vậy là không đúng.
Ở 2 miền Nam – Bắc, cách bài trí mâm ngũ quả lại có những đặc trưng khac nhau. Nếu như mâm ngũ quả của người miền Bắc không thể thiếu nải chuối, quả cam quýt… thì phong tục của người miền Nam lại tránh những thứ này.
Người phương Đông quan niệm mâm ngũ quả cần có 5 loại quả với 5 màu tượng trưng cho mong ước được ngũ phúc: Giàu có; Sang trọng; Sống lâu; Khỏe mạnh; Bình yên.
Theo thuyết ngũ hành mâm ngũ quả gồm có 5 màu: Kim màu trắng; Mộc màu xanh; Thủy màu đen; Hỏa màu đỏ; Thổ màu vàng. Mâm ngũ quả thường theo 5 sắc màu đó để phối trí.
Theo các chuyên gia, dù là loại quả gì, mâm ngũ quả vẫn mang một ý nghĩa chung: dâng cúng tổ tiên thể hiện lòng hiếu thảo và ước mong những điều tốt lành trong gia sự. Mỗi loại quả đều có mùi vị, màu sắc riêng và cũng mang những ý nghĩa nhất định.
Ý nghĩa một số loại quả trong mâm ngũ quả
Chuối: Là loại quả không thể thiếu trên mâm ngũ quả. Chuối phải là nải chuối còn xanh, màu xanh được coi là hành Mộc. Nó mang ý nghĩa như bàn tay ngửa để che chở đem lại sự bình an, sung túc, đùm bọc và gắn kết.
Quất: Theo âm Hán của từ “quất” gần giống âm của từ “cát”. Bày quất trên mâm ngũ quả ý nghĩa mang lại sung túc, ăn nên làm ra, dồi dào sức sống.
Phật thủ: Quả phật thủ thường được đặt ở trung tâm và nơi cao nhất trong mâm ngũ quả. Theo quan niệm xưa phật thủ là loại quả dùng để thờ Phật và gia tiên vì có mùi thơm quyến rũ, tác dụng lưu giữ thần. Phật và gia tiên lưu lại trong nhà lâu hơn để phù hộ cho gia chủ.
Bưởi: Tượng trưng cho phúc lộc, viên mãn.
Xoài: Cầu mong không thiếu thốn.
Thanh long: Mang ý nghĩa rồng mây hội tụ và biểu trưng cho sự cát tường, thịnh vượng.
Sung: Với mong muốn có sự sung túc, tròn đầy, sung mãn về sức khỏe, hay tiền bạc.
Đu Đủ: Là biểu tượng của đầy đủ, thịnh vượng.
 |
| Ảnh minh họa |
Cách bài trí mâm ngủ quả 2 miền Nam – Bắc
Mâm ngũ quả miền Nam
Các loại quả chủ yếu để bày mâm ngũ quả bao gồm: Mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung. Những trái này đọc lái đi sẽ thành “cầu- vừa- đủ- xài- sung”, thể hiện mong muốn vừa đủ cho sự đủ đầy sung túc.
Cũng theo cách đọc lái này mà người miền Nam không dùng chuối hoặc cam quýt để bày mâm ngũ quả như người miền Bắc. Bởi từ chuối có phát âm giống với “chúi” (có nghĩa không ngẩng đầu lên được, làm ăn không may mắn), với quả cam, quýt thì có câu “quýt làm cam chịu”.
Ngoài ra mâm ngũ quả miền Nam còn có thêm một cặp dưa hấu xanh vỏ đỏ lòng tượng trưng cho sự may mắn và trái thơm (quả dứa) để tượng trưng cho con cái đủ đầy.
Cách bày đơn giản là chọn những trái lớn như đu đủ, dừa, mãng cầu đặt lên mâm trước để lấy thế. Sau đó bày những quả nhỏ hơn lên trên, sắp xếp hợp lý để mâm ngũ quả có hình thù giống như một ngọn tháp. Riêng cặp dưa hấu thì được dùng để đặt hai bên sau khi mâm ngũ quả đã hoàn thành.
Mâm ngũ quả miền Bắc
Người miền Bắc bày mâm ngũ quả theo thuyết Ngũ hành trong văn hóa phương Đông là vạn vật dung hòa cùng trời đất. Vì thế, mâm ngũ quả cũng phải phối theo 5 màu: Kim màu trắng; Mộc màu xanh; Thủy màu đen; Hỏa màu đỏ; Thổ màu vàng.
Cách bài trí, sắp xếp màu sắc từng loại quả xen kẽ với nhau để đẹp mắt, hợp phong thủy ngày Tết. Tuy không câu nệ nhiều hay ít, nhưng mọi người đều sắm đủ lễ, đủ loại, hoa quả phải thuận theo ý nghĩa để bày cúng.
Căng sức “chiến đấu” với mẹ chồng ngày cận tết
(Chia sẻ) – (Phunutoday) – Tết đến nơi rồi mà mẹ chồng cứ mặt nặng mày nhẹ, không thèm nói với em câu nào, không khí gia đình vô cùng căng thẳng. |
Mẹ chồng lụi hụi lo ông Công ông Táo, con dâu chỉ lo nhậu nhẹt
(Chia sẻ) – (Phunutoday) – Buổi trưa cúng ông Công ông Táo, một mình tôi chật vật, định nhờ con dâu thì nó bảo bận vì còn phải đi ăn cỗ. |
Bị “phi công” dọa tung ảnh nóng khi tham gia “hội máy bay”
(Chia sẻ) – (Phunutoday) – Tôi muốn chia tay, anh ta bèn dọa sẽ gửi tất cả ảnh nóng của tôi cho tất cả mọi người cùng biết. Tôi sợ và ân hận lắm, tôi nên làm gì bây giờ? |
Lấy những con giáp này về làm vợ chắc chắn sẽ “tiêu tiền mỏi tay”
(Chia sẻ) – (Phunutoday) – Những con giáp này có vận số rất tốt, có thể giúp chồng thăng hoa trong sự nghiệp và cuộc sống. Hãy cùng xem những con giáp mang may mắn |
