Nếu thường xem video trên Youtube, bạn sẽ ít nhất một lần trông thấy những đoạn video ghi lại cảnh ăn uống của Youtuber; phần lớn là người châu Á và chiếm số đông là người Hàn Quốc. Vậy tại sao người Hàn lại chuộng trào lưu này đến vậy và điều gì khiến cho công việc tưởng như vô bổ này giúp nhiều người trở thành ngôi sao trên mạng xã hội?
Tại Hàn Quốc, người ta gọi nghề này là “Mukbang”. Đó là một dạng từ ghép thú vị, giữa từ “muok-da” (nghĩa là “ăn” trong tiếng Hàn) với từ “broadcast” (nghĩa là “phát sóng” trong tiếng Anh). Có thể hiểu, mukbang là việc người ta phát sóng trực tiếp hoặc ghi lại cảnh thưởng thức các món ăn thông qua Internet.
Không gian làm việc của một BJ, người chuyên mukbang.
Thống kê cho hay, những người có thu nhập cao hàng đầu nhờ nghề mukbang tại Hàn Quốc có thể kiếm 10.000 USD/tháng (khoảng 230 triệu đồng), chưa kể tiền tài trợ từ các nhãn hàng nhờ họ quảng bá sản phẩm.
Điều thú vị trong cấu trúc thanh toán này là người xem không phải trả tiền, người làm nghề mukbang cũng không có tiền lương cố định. Thay vào đó, người xem sẽ tự nguyện thả tim cho các BJ yêu thích của mình (BJ – Broadcasting Jockey, người ngồi ăn trước camera) ở dạng “bong bóng sao” – một loại tiền ảo có thể mua, bán tương đương hoặc đổi ra tiền mặt.
Các BJ không ngại ngần mua cả đống đồ ăn về để thưởng thức và chia sẻ trực tuyến.
Các ngôi sao mukbang sẽ tự lên kịch bản hoặc nhờ vào lời thách đấu của người hâm mộ hay các sao mukbang khác để lên “thực đơn”. Khối lượng và số lượng các món ăn trong các chương trình mukbang thường nhiều ở mức… báo động. Năm ngoái, mukbang có nghệ danh Patoo – một cậu bé trung học – đã dành hẳn một tập để ăn một lúc 5 gói mỳ ramen (Nhật Bản). Rốt cục, vì quá no nên Patoo đã buộc phải bỏ cuộc chỉ sau 18 phút. Điều này được xem là “thảm họa” của các ngôi sao mukbang khi họ không thể ăn hết đồ ăn đã bày ra.
Trào lưu mukbang dần trở thành “mảnh đất”, nơi các ngôi sao quảng bá cho nhiều hãng đồ ăn tại Hàn Quốc. Với đặc trưng là thiên đường của đồ ăn vặt với các món ăn đêm phong phú, các ngôi sao mukbang tha hồ “tra tấn thị giác” người xem nhờ những màn ăn uống siêu nhanh, siêu ngon.
Youtuber Bethany Mota được cho là người khai sinh ra trào lưu ăn uống trước camera này. Cô thường chia sẻ các video ăn uống lên Youtube, đồ ăn lúc ít lúc nhiều, nhưng thái độ ăn của Bethany Mota lúc nào cũng thong thả, ung dung. Nhưng cũng chính nhờ cô, mà cách ăn uống đến độ “điên cuồng” trước camera lại trở thành một trào lưu. Thậm chí, phong cách ăn uống của các sao mukbang tại Hàn Quốc khiến một bộ phận khán giả cảm thấy… rùng mình vì thứ âm thanh họ phát ra và tốc độ “diệt mồi” khi họ thưởng thức đồ ăn.
Vậy tại sao mukbang lại có thể trở thành một trào lưu, một nghề tại Hàn Quốc như ngày nay? Michael Hurt, giáo sư nghiên cứu văn hóa tại Đại học Ngoại ngữ Busan cho hay: “Mukbang là một thứ văn hóa tại Hàn Quốc, là một phần của cuộc sống nơi đây. Đó là một cách họ sử dụng phương tiện truyền thông vào việc kiếm tiền”.
Shoogi là một trong những hot girl của trào lưu mukbang tại Hàn Quốc.
“Không giống như phương Tây, tại Hàn Quốc phần lớn các chương trình TV hay phim ảnh được người dân xem thông qua điện thoại thông minh. Tốc độ truyền dẫn trực tuyến ở Hàn Quốc là vô cùng nhanh. Vì vậy, nếu sống tại đây, bạn cũng sẽ phải tìm cách bắt nhịp với truyền thông”, Michael Hurt cho hay.
Nhà phê bình văn hóa châu Á Jeff Yang cũng đưa ra quan điểm của mình, trong đó ông đề cập tới nguyên do mukbang trở thành một trào lưu tại Hàn Quốc. “Nguồn gốc của nó là sự cô đơn của những người Hàn Quốc chưa lập gia đình”. Bằng cách xem các kênh truyền hình hay đoạn video ghi lại cảnh một người ngồi ăn từ món này sang món khác, người xem có thể vờ hiểu rằng người kia đang ăn cùng mình ngay trước mặt như những người bạn.
Trong văn hóa Hàn Quốc, bữa cơm gia đình chiếm vị trí rất quan trọng. Tuy nhiên trong thời đại mới, ngày càng có nhiều thanh niên chấp nhận cô đơn, sống xa nhà để lên thành phố kiếm việc làm. Vì vậy, thay vì chịu cảnh ăn một mình thì họ tìm đến các kênh phát sóng mukbang, giao lưu với các BJ.
Mukbang là biểu hiện của sự cô đơn đến tột cùng. Nỗi cô đơn này đang ngày một phổ biến trong giới trẻ Hàn Quốc, khi những áp lực từ học tập, thu nhập, công việc đang khiến người trẻ Hàn Quốc ngày một thu mình lại, tự tách ra và cô lập bản thân khỏi cuộc sống đại đồng.
