Đây không phải là lần đầu tiên xảy ra việc mẹ/cha tự tử và ép các con cùng chết theo. Nhiều vụ việc tương tự cũng đã xảy ra, nhiều nhất là từ cuối năm 2015 đến giờ: Ngày 3/10/2015, tại Hà Nội, một người mẹ trẻ đã cột đứa con trai 4 tuổi vào người rồi nhảy xuống cống để tìm đến cái chết. Sau đó nửa tháng, chị Nguyễn Thị Thảo (SN 1994, Sơn Hòa, Phú Yên) đã pha thuốc diệt cỏ vào sữa cho hai con uống, rồi tự mình uống loại thuốc độc này để tự tử. Gần nửa tháng sau, tại Thanh Hoá, anh Ngô Lê Hà, 45 tuổi, sát hại vợ cùng hai con rồi tự tử. Chỉ 1 ngày sau, Phạm Chí Thành (SN 1984, trú tại Văn Chấn, Yên Bái) dùng dao chém em vợ là Đào Văn Phú bị thương nặng, sau đó, nhẫn tâm ra tay sát hại 2 con trai rồi tự vẫn. Tròn 1 năm trước, anh Cao Văn C (26 tuổi, xã Nghĩa Trung, Nghĩa Đàn, Nghệ An) sát hại con gái 2 tuổi rồi treo cổ tự tử, để lại bức thư tuyệt mệnh với nội dung là do làm ăn thua lỗ nên không có lối thoát cho cuộc sống…
Vụ án chấn động nhất xảy ra vào tháng 12/2015, chị Đỗ Thị Ái Nguyên (ở Long An) dùng dao cắt cổ hai con (đang học lớp 4, lớp 5), sau đó tự dùng dao đâm vào người, vào bụng tự tử.
Tất nhiên, trong những vụ “tự sát tập thể” nói trên, những đứa con hẳn không muốn cùng chết theo cha, mẹ chúng. Bởi phía trước chúng là một tương lai còn rất dài, ở đó có thể có rất nhiều cơ hội để chúng không phải rơi vào cảnh cùng quẫn, bế tắc như cha mẹ. Và có một điều chắc chắn là những đứa trẻ ấy không thể tự tay pha thuốc độc hay dùng hung khí tự hủy hoại bản thân mình. Chính cha, mẹ chúng – những người đã từng sinh thành, dưỡng dục và hết mực yêu thương những đứa trẻ này, đã ra tay sát hại con mình trước khi tự tìm đến cái chết.
Trước những câu chuyện bi thảm này, nhiều người cảm thông, chia sẻ, nhưng cũng rất nhiều người cho rằng, xét cả về mặt đạo đức và pháp luật, đó là những hành vi không thể chấp nhận được, bởi những đứa trẻ thơ nào có tội tình gì, và chẳn có lý do gì buộc chúng phải chết chỉ vì lý do cha, mẹ bế tắc trong cuộc sống!
Việc ép con cùng tự tử của một số người là một hiện tượng xã hội đáng lo ngại, là hệ quả của một trạng thái tâm lý rất bất thường, tâm trạng đầy bức xúc, tuyệt vọng, hận thù… khiến cho tinh thần trở nên bấn loạn, có thể làm những việc “tày đình” mà ản thân họ lại không ý thức được tính chất hành vi của mình.
Nhiều chuyên gia pháp lý cho rằng, tự tử là điều mà chắc chắn không được ai khen ngợi, cổ xúy. Nhưng hành vi ép con cái cùng chết theo mình lại chính là hành vi giết người, vi phạm Hiến pháp, pháp luật. Bởi mỗi con người là chủ nhân của số phận mình, không ai khác có quyền định đoạt, nhất là có quyền tước đoạt, kể cả cha mẹ ruột!
Thực tế đặt ra yêu cầu cần phải có biện pháp ngăn chặn, dù đó là việc rất khó.
Theo nhiều chuyên gia tâm lý và xã hội học, giải pháp hiệu quả nhất là phải phòng ngừa ngay từ khi xuất hiện những dấu hiệu đầu tiên cho thấy một người nào đó có thể tự tử. Những người thân trong gia đình, những người hàng xóm, các đồng nghiệp trong cơ quan… cần quan tâm đến những người khác, nhất là khi họ gặp khó khăn trong cuộc sống. Từ đó mới có thể nhận biết được những trạng thái tâm lý bất thường, như stress kéo dài, rơi vào trạng thái trầm cảm, có những hành vi không bình thường… để tìm cách giúp họ giải tỏa, thoát ra khỏi tình trạng bế tắc, cùng quẫn.
Bên cạnh đó, báo chí, dư luận xã hội cần lên án, kể cả với người đã chết, để cảnh báo, để ngăn ngừa, răn đe, giáo dục những người còn sống, những ai có những suy nghĩ dại dột… để ngăn chặn những cái chết thương tâm của những đứa trẻ.
Thực tế trên cũng đòi hỏi cần tăng cường hoạt đông tư vấn, tham vấn, hỗ trợ cộng đồng. Hiện đã có nhiều tổ chức, trung tâm hoạt động hiệu quả, nhưng mức độ “phủ sóng” thì vẫn còn hạn chế, khiến một số người gặp khó khăn, bế tắc muốn tìm nơi tin cậy để chia sẻ, giải tỏa nhưng không biết tìm ở đâu.
Nên chăng, cần có một số điện thoại nóng dễ nhớ, như số gọi cảnh sát cơ động (113), cấp cứu (115), cứu hỏa (114) chẳng hạn, “phủ sóng” trên toàn quốc, kết nối đến tất cả những ban ngành, đoàn thể, các bác sĩ tâm lý và chuyên gia tư vấn có uy tín, để có thể hỗ trợ kịp thời.