Phản vệ với bột bánh mì do hoạt động thể lực là bệnh lý dị ứng thức ăn hiếm gặp và dễ bỏ sót chẩn đoán. Tuy nhiên đây lại là bệnh lý có nguy cơ lấy đi tính mạng bệnh nhân nếu không được chẩn đoán xác định sớm.
Ngất tại phòng tập gym vì “lót dạ” bằng bánh mì
TS.BS Bùi Văn Khánh, Trung tâm Dị ứng miễn dịch lâm sàng (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết một nữ bệnh nhân 26 tuổi (ở Hà Nội) bị sốc phản vệ với bột mì do hoạt động thể lực đã phải nhập viện điều trị.
Theo chia sẻ của bệnh nhân, khoảng 10 năm trước, bệnh nhân thường xuất hiện ban mày đay, ngứa sau khoảng 1 giờ sau ăn bánh mì có kèm theo hoạt động thể thao như đi bộ, chạy bộ. Tuy nhiên, bản thân bệnh nhân cũng không để ý nhiều đến điều này và tiếp tục ăn bánh mì “lót dạ” trước mỗi buổi tập thể thao.
“Có lần sau ăn bánh mì, tôi xuất hiện ban đỏ ngứa kèm theo đi ngoài nhưng cũng có lần cơ thể bình thường. Tôi có đi khám tại một số bệnh viện, tuy nhiên không rõ bệnh và bác sĩ cũng không xác định tôi bị dị ứng do nguyên nhân gì”- bệnh nhân nói.
Theo bác sĩ Khánh, lần gần đây nhất bệnh nhân ăn một ổ bánh mì trước khi tới phòng thể dục. Khi chạy bộ được khoảng 15 phút với tốc độ trung bình 6 km/giờ, bệnh nhân xuất hiện ban đỏ toàn thân, ngứa, tăng nhịp tim, đau bụng, đi ngoài, xuất hiện kinh nguyệt bất thường và ngất tại phòng tập. Sau khi được sơ cứu tại chỗ khoảng 30 phút, bệnh nhân đã tỉnh lại.
Bệnh nhân thăm khám với chẩn đoán sơ bộ là theo dõi phản vệ độ 3 do bột mì sau hoạt động thể lực. Theo người phụ nữ này bản thân chị và gia đình không có tiền sử bệnh lý dị ứng và các bệnh lý khác trước đó.
Là bệnh lý dị ứng thức ăn hiếm gặp nhưng có thể lấy đi tính mạng
Bác sĩ Khánh cho biết khi tiếp nhận bệnh nhân này, bác sĩ đã nghi ngờ bệnh nhân có thể phản vệ với bột mì; phản vệ với bột mì sau hoạt động thể lực hoặc phản vệ với phụ gia trong bánh mì.
Bệnh nhân được xét nghiệm test lẩy da dương tính với bánh mì song việc này cũng chưa thể xác định chính xác được chẩn đoán của bệnh nhân là phản vệ với bột mì hay phụ gia có trong bánh mì.
Bởi lẽ test lẩy da với bánh mì có thể dương tính với một trong hai thành phần bột mì và phụ gia hoặc dị ứng với cả 2. Khi bệnh nhân được thực hiện test lẩy da với bột mì nguyên chất cho đã kết quả dương tính.
Ngoài ra, phối hợp với xét nghiệm IgE đặc hiệu cho kết quả dương tính mạnh với bột mì. “Điều này chúng tôi đưa ra kết luận bệnh nhân này có phản ứng quá mẫn cảm với bột mì, cùng với tiền sử diễn biến bệnh, chẩn đoán xác định cuối cùng của bệnh nhân là phản vệ với bột mì do hoạt động thể lực”- bác sĩ Khánh cho hay.
Theo bác sĩ Khánh, các rối loạn liên quan tới bột mì khá phức tạp. Phản vệ với bột mì do hoạt động thể lực có thể gặp ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên gặp nhiều ở trẻ em vị thành niên và người lớn mà trước đó không hề có tiền sử dị ứng với thức ăn, triệu chứng thường xuất hiện trong vòng 6 tiếng hoặc hơn sau ăn bột mì và có hoạt động thể lực như đi bộ, chạy, thời gian điển hình thường từ 1 đến 3 giờ.
“Phản vệ với bột mì do hoạt động thể lực là bệnh lý dị ứng thức ăn hiếm gặp và dễ bỏ sót chẩn đoán, tuy nhiên đây lại là bệnh lý có nguy cơ lấy đi tính mạng bệnh nhân nếu không được chẩn đoán xác định sớm. Do đó, bệnh nhân cần được tư vấn tránh đồ ăn có chứa bột mì, đặc biệt không hoạt động thể lực sau ăn bột mì hoặc được điều trị giảm mẫn cảm nếu cần thiết”- bác sĩ Khánh khuyến cáo.
