Bắp cải hay cải bắp (Brassica oleracea nhóm Capitata) là một loại rau chủ lực trong họ Cải. Nó là cây thân thảo, có hoa, thuộc nhóm hai lá mầm với các lá tạo thành một cụm đặc có hình dạng gần giống hình cầu đặc trưng.
Cải bắp thuộc nhóm rau có nguồn gốc ôn đới, nhiệt độ xuân hóa là 1 – 100oC trong khoảng 15 – 30 ngày tùy thời gian sinh trưởng của giống. Cải bắp thường được trồng trong vụ đông xuân ở các tỉnh phía Bắc, miền Trung và Tây Nguyên.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, trong 100g cải bắp chứa 0.8g lipid, 1.7g chất xơ, 4.9g protein, 2.4g chất khoáng. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, trong 100g cải bắp cung cấp cho cơ thể 50calo, nhiều muối khoáng, nhất là canxi, photpho, kali, sắt. Lượng vitamin C trong bắp cải chỉ thua cà chua, nhưng nhiều gấp 4,5 lần so với cà rốt, 3,6 lần so với khoai tây, hành tây.
Trong bắp cải, vitamin C kết hợp sẵn với vitamin P thành phức hợp PC và vitamin C được vitamin P bảo vệ khỏi bị oxy hóa để cho giá trị sinh học cao hơn thuốc vitamin C.
Trong đó, bắp cải tím có chứa hàm lượng polyphenol anthocyanin cao; chất anthocyanin có tính kháng viêm nên giúp cơ thể tránh được hiện tượng lão hóa sớm, nên giúp da đàn hồi, mềm mại hơn. Do đó, ăn bắp cải tím chứa hàm lượng chất chống oxy hóa cao giúp đem lại làn da đẹp, đàn hồi và mềm mại. Bắp cải tím còn là nguồn cung cấpp vitamin C và vitamin K phong phú.
Theo Đông y, cải bắp vị ngọt tính hàn, không độc, có tác dụng hoạt huyết, chỉ huyết, lợi tiểu, thanh phế, thanh nhiệt, trừ đàm thấp, giải độc… Dưới đây là một số bài thuốc quý từ cây cải bắp
Giảm đau nhức do thấp khớp, thống phong, đau dây thần kinh tọa: Ép cải bắp lấy nước uống, còn bã đắp vào chỗ đau nhức.
Chữa đái tháo đường: cải bắp có tác dụng làm giảm quá trình đồng hóa glucid và giảm đường huyết. Dùng 100g hàng ngày giúp phòng và trị bệnh tiểu đường týp 2.
Kháng sinh: nước ép cải bắp có thể chữa viêm họng, viêm phế quản, khản tiếng, phòng chống nhiễm khuẩn, nhiễm nấm ngoài da. Đắp bắp cải ngoài da có thể chữa mụn nhọt và vết sâu bọ đốt.
Chữa đau khớp, nhức tay chân, nổi hạch: lấy lá bắp cải cán dập gân lá, hơ nóng rồi áp lên chỗ đau. Mỗi chỗ đau đắp 3 – 4 miếng lá cải bắp, bên ngoài dùng vải dày áp lên rồi cột lại.
Chữa ho nhiều đờm: dùng 80 – 100g cải bắp, nửa lít nước, sắc còn 1/3 cho thêm mật ong uống trong ngày kết hợp ăn bắp cải sống.
Tuy nhiên, với những người tạng hàn, khi dùng bắp cải phải phối hợp với gừng tươi. Bởi cải bắp chứa một hàm lượng nhỏ Goitrin là chất có tác dụng chống oxy hóa nhưng chính nó lại có thể gây bướu cổ. Vì vậy, người bị rối loạn tuyến giáp hoặc bướu cổ không ăn bắp cải vì sẽ làm tuyến giáp hoặc bướu cổ phù to ra. Nếu cần chỉ ăn một lượng vừa phải, trước khi ăn nên cắt từng lá, ngâm rửa rồi thái nhỏ, để 10 – 15 phút rồi mới chế biến, khi ấy Goitrin sẽ bị phân hủy hết.
Những người suy thận nặng, phải chạy thận nhân tạo cũng không dùng bắp cải. Người táo bón, tiểu ít thì không ăn bắp cải sống hoặc dưa bắp cải muối mà phải nấu chín.
