Bên cạnh việc bảo vệ da thông qua các phương pháp như trang phục, mỹ phẩm, chế độ dinh dưỡng là yếu tố quan trọng ít được thực sự lưu tâm.
Làn da khỏe mạnh, tươi trẻ là khi bộ phận này luôn sạch sẽ, không có bụi bẩn, đốm, màu da đồng đều. Bên cạnh đó, làn da khỏe mạnh cũng có độ đàn hồi tốt, bề mặt mịn, mềm mại, căng mướt và ẩm vừa phải, không nhăn nheo, thô ráp, mụn, sẹo hay các bệnh lý về da liễu…
Theo thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Văn Tiến, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, da của các em bé sơ sinh là ví dụ điển hình của làn da khỏe mạnh khi các bé thường chưa bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn uống thiếu lành mạnh, ô nhiễm môi trường, khí hậu, thời tiết và các yếu tố vật lý, cơ học…
Các yếu tố ảnh hưởng đến làn da
“Hàng ngày, chúng ta thường xuyên đối mặt với nhiều yếu tố nguy hại tới làn da, trong đó có cả có yếu tố thụ động và chủ động. Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể phòng tránh được thông qua thực hiện chế độ dinh dưỡng lành mạnh, lối sống, làm việc và nghỉ ngơi khoa học… đồng thời hạn chế tác nhân gây hại”, BS Tiến thông tin.
Một số tác nhân gây hại cho da bao gồm:
Tia cực tím:
Tia cực tím có trong ánh nắng mặt trời làm hại da, ảnh hưởng tới sắc tố tập trung nhiều ở thượng bì và trung bì của da.
“Nếu tiếp xúc nhiều và trực tiếp với tia cực tím, da sẽ xuất hiện các vết sạm, nám. Đồng thời, tác nhân này còn phá hủy collagen ở da, làm cho da trở nên nhão, xuất hiện các nếp nhăn do thoái hóa, thậm chí gây ung thư da”, vị chuyên gia cho biết.
Vì vậy, để tránh bụi bẩn do không khí, ánh nắng mặt trời, việc sử dụng khẩu trang, áo chống nắng, đội nón, mũ và dùng kem chống nắng luôn được khuyến cáo.
Dùng mỹ phẩm:
Hàng ngày, hầu hết nữ giới thường xuyên sử dụng các loại mỹ phẩm như phấn, son, nước hoa, xà bông, sữa rửa mặt… Đây là một trong những tác nhân gây hại cho da.
Do đó, BS Tiến khuyên người dân nên chọn các sản phẩm có chất lượng, phù hợp với từng loại da. Tuyệt đối không sử dụng khi da đang bị viêm hoặc có nhiều mụn.
Ngoài ra, chúng ta cần luôn giữ da sạch sẽ, thông thoáng, massage da mặt thường xuyên. Việc này giúp các lỗ nang lông thông thoáng, tăng thải độc và quá trình tái tạo da.
Nguyên tắc chọn chế độ dinh dưỡng cho da khỏe mạnh
“Thực tế, không loại thực phẩm nào được coi là xấu hay tốt. Mỗi loại thực phẩm đều có tính ưu việt riêng. Tuy nhiên, một số loại thực phẩm sẽ giúp chúng ta có làn da tươi trẻ, mịn màng hơn. Ngược lại, một số loại thực phẩm khiến da trở nên xấu, không khỏe”, BS Nguyễn Văn Tiến nói.
Vị chuyên gia cho hay trong quá trình lão hóa (từ độ tuổi 25), da bắt đầu mất dần độ ẩm và ngày càng trở nên khô ráp. Khi đó, lớp hạ bì trở nên mỏng hơn, các mô liên kết mất độ vững chắc và tính đàn hồi, những nếp nhăn cũng xuất hiện, da bắt đầu chảy xệ. Lúc này, chế độ ăn uống lành mạnh có thể hỗ trợ làn da khỏe đẹp và kéo dài sự trẻ trung.
Theo BS Tiến, để có da căng, mịn màng, sáng bóng… người dân nên thực hiện chế độ ăn uống hợp lý và lành mạnh, cung cấp đầy đủ các chất chống oxy hóa (các loại vitamin, khoáng chất, chất xơ), những loại chất béo không no nhiều nối đôi, ngũ cốc nguyên hạt…
Các chất chống oxy hóa gồm một số loại vitamin A, B, C, D, E, Beta-caroten… Trong khi đó, các khoáng chất cần thiết là sắt, kẽm, canxi, selen, lysine, collagen… và chất xơ giúp tế bào da chống lại sự tấn công của các gốc oxy hóa tự do.
Ngược lại, chúng ta nên hạn chế chất béo bão hòa, thực phẩm nhiều muối và đường, thực hiện lối sống lành mạnh hạn chế rượu, bia, thuốc lá và tăng cường hoạt động thể lực.
Thực phẩm nên ăn
Rau xanh và hoa quả: Ăn đa dạng, nhiều màu sắc từ các loại rau xanh và hoa quả. Một số loại trái cây tốt cho da là nho, táo, thanh long, bưởi, cam, dưa hấu, việt quất… Các loại củ nên bổ sung là cà rốt, khoai tây, khoai lang, nghệ… Mặt khác, những loại rau xanh mang đến lợi ích lớn cho da thường có màu xanh sẫm như rau ngót, muống, dền…
Các loại thực vật họ đậu (đậu nành, đậu Hà Lan, đậu đen…): Chứa nhiều loại vitamin, khoáng chất và chất xơ. Chất xơ tan trong nước giúp điều hòa cholesterol, giảm triglyceride và tăng HDL… Việc bổ sung các loại thực phẩm họ đậu vào bữa ăn chính là yếu tố giúp kéo dài tuổi thanh xuân, da mịn màng, sáng bóng.
Các loại hạt như hạnh nhân, hạt điều, lạc…: Các loại hạt này cung cấp chất béo không bão hòa đơn, selenium, vitamin E, sắt, kẽm… Đây là những chất rất có lợi cho sức khỏe, giúp vết thương mau lành, giữ cho làn da được mềm mại, mịn màng. Tiêu biểu nhất là khi thiếu kẽm, da sẽ bị khô, sần sùi và nhanh hình thành nếp nhăn.
Cá và hải sản: Các loại cá như cá hồi, cá thu, cá mòi, cá ngừ… là những thực phẩm có hàm lượng đạm cao, chứa nhiều chất khoáng và vitamin. Cá cũng cung cấp nguồn lipid quý, đặc biệt là các axit béo omega-3 DHA và EPA – một loại axit béo không no giúp giảm nếp nhăn trên da hiệu quả, chống viêm cho cơ thể. Trong khi đó, hàu là một thực phẩm giàu kẽm, giúp chống lại tình trạng khô và lão hóa da. Kẽm cũng là thành phần thiết yếu để sản xuất collagen.
Ngũ cốc nguyên hạt: Gạo lứt, lúa mỳ, lúa mạch, ngô chưa tinh chế… cung cấp nguồn lipid rất tốt cho sức khỏe (dầu gạo), protein thực vật dễ tiêu hóa, vitamin nhóm B, lysine, các chất xơ có lợi cho sức khỏe, chất oxy hóa giúp phòng ngừa và kiểm soát các bệnh mạn tính như đái tháo đường, tim mạch, các bệnh ung thư, thoái hóa, rối loạn tiêu hóa…
Thực phẩm nên tránh
Thực phẩm nhiều chất béo: Chất béo bão hòa (thường có trong thịt, bơ, dầu cọ, dầu dừa, phomat, mỡ) và chất béo chuyển hóa (transfat, thường có trong các thực phẩm nướng, chiên rán, đồ ăn vặt đóng gói sẵn như bim bim, bánh quy, bánh xốp…) rất dễ gây thừa cân béo phì, dẫn đến da nhăn nheo, xỉn màu.
Thực phẩm chứa nhiều đường: Các sản phẩm như bánh, kẹo, nước ngọt, ngũ cốc tinh chế, sữa đặc có đường… có thể làm cơ thể tăng cân, từ đó khiến làn da chảy xệ.
Một số thực phẩm có khả năng tàn phá da như rượu, bia, thuốc lá, cà phê, đồ cay, mặn… không tốt cho sức khỏe cũng như gây làn da khô ráp.
Lối sống khoa học năng động
Theo BS Nguyễn Văn Tiến, ngoài chế độ dinh dưỡng lành mạnh, chúng ta cũng cần thực hiện lối sống khoa học, năng động để bảo vệ tốt cho làn da. Một số thói quen nên xây dựng gồm:
- Uống đủ nước (khoảng 2 l/ngày) ngay cả khi không thấy khát.
- Nên thường xuyên tập thể dục thể thao vừa sức.
- Ngủ sâu và đủ giấc giúp làn da khỏe mạnh và tái tạo làn da.
- Hạn chế rượu, bia, thuốc lá.
Theo Quốc Toàn (zing) – Ảnh: T.H
