Theo tục lệ cổ truyền, hàng năm, cứ đến ngày 23 tháng Chạp âm lịch, Táo Quân lại cưỡi cá chép bay về trời để trình báo mọi việc xảy ra trong gia đình với Ngọc Hoàng. Cho đến đêm Giao thừa Táo Quân mới trở lại trần gian để tiếp tục công việc coi sóc bếp lửa của mình.
Ông Táo sẽ tâu với Ngọc Hoàng về việc làm ăn, cư xử của mỗi gia đình dưới hạ giới. Lễ cúng thường diễn ra trước 12h trưa, sau khi cúng xong, sẽ hóa vàng đồ lễ, thả cá chép xuống sông, hồ, biển hay giếng nước.
Lễ vật:
Bạn cần chuẩn bị mâm cỗ mặn, bánh kẹo, trầu cau, rượu, nhang đèn, hoa tươi, mâm ngũ quả. Ba bộ mũ áo, hia hài Táo Quân cùng tiền vàng, thông thường mua hai mũ ông Táo có hai cánh chuồn và một mũ dành cho Táo bà không có cánh chuồn, ba cái áo bằng giấy cùng một con cá chép (còn sống hoặc bằng giấy, hoặc cũng có thể dùng loại vàng mã gọi là “cò bay ngựa chạy”) để làm phương tiện cho ông Táo lên chầu trời.
Sau khi bày lễ, thắp hương và khấn vái xong, đợi hương tàn lại thắp thêm một tuần hương nữa, lễ tạ rồi hóa vàng mã và thả cá chép ra ao, hồ, sông, suối…
Bàn thờ ông Táo
Trong ngày 23/12 âm lịch, ông Táo được cúng dưới bếp, còn ông Công được cúng ở bàn thờ chính trên nhà cùng với gia tiên. Cần ít nhất 2 bàn thờ và 2 cá chép. Sau khi hóa vàng thì tro của bát hương, chân hương và cá chép sẽ được thả xuống sông, hồ để đưa Táo quân về Trời.
Ở các thành phố ngày nay, người ta hay tách ra làm 3: Táo quân – ở trong bếp, tổ tiên – bàn thờ chính trong nhà, còn Thổ công được gộp chung vào bàn thờ ngoài trời, gọi là bàn thờ Trời Đất, thông thường là trên sân thượng của các nhà.
Lưu ý: Khi khấn ông Táo không nên cầu xin tài lộc, sung túc mà chỉ nên khấn và cầu xin ông Táo báo cáo điều tốt, không nói điều xấu với thiên đình.
Bài khấn:
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.
Tín chủ chúng con là: …………
Ngụ tại: ………………………….
Hôm nay là ngày 23 tháng Chạp, tín chủ chúng con thành tâm, sắp sửa hương hoa vật phẩm, xiêm hài áo mũ, kính dâng Tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái. Chúng con kính mời ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án thụ hưởng lễ vật.Phỏng theo lệ cũ, ngài là vị chủ, ngũ tự Gia Thần, soi xét lòng trần, Táo quân chứng giám.
Trong năm sai phạm, các tội lỗi lầm, cúi xin Tôn thần, gia ân châm chước. Ban lộc ban phước, phù hộ toàn gia, trai gái trẻ già, an ninh khang thái. Giãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám.
Phục duy cẩn cáo!
