Giáng Sinh sớm về nơi xóm đạo

Vừa từ cầu Nhị Thiên Đường đổ xuống, con đường phía trước mở ra với ngập tràn trong ánh sáng rực rỡ của hàng triệu ngọn đèn. Có cảm giác như vừa lạc bước sang một thế giới hoàn toàn mới lạ, nơi ngự trị của sự an lành, tình yêu thương và đức tin thiêng liêng.

Tôi đã từng đi qua con đường ấy rất nhiều lần. Thường ngày, nó không khác nhiều so với những con đường ở vùng ven thành phố, nơi sinh sống của người dân lao động, buôn bán nhỏ, với hai dãy nhà phố giản dị có phần cũ kỹ, những hàng cây lúc nào cũng xanh mướt che chở nhịp sống chậm rãi, yên bình. Trừ những sáng, những chiều cuối tuần, khi tiếng chuông từ năm ngôi nhà thờ đổ dồn, các con chiên từ mọi căn nhà đổ ra chật phố, lũ lượt kéo về dự lễ.

Nhưng, cứ đến mỗi mùa Giáng sinh thì con đường này lại trở nên rất đặc biệt. Những ngọn đèn đường bỗng trở nên nhạt nhòa khi bị “lấn át” bởi những chùm đèn màu được kết muôn hình thù giăng mắc khắp nơi. Không gian vốn chật chội trên cả quãng đường dài bỗng nhiên biến thành một bầu trời lồng lộng, đan đầy những vì sao lấp lánh. Hỏi chị bán nước bên đường, ai cấp kinh phí để mua những dàn đèn lớn và đẹp như vậy? Chị cười: Các gia đình giáo dân tự góp tiền, góp công để làm, chứ làm gì có ai “cấp kinh phí”!

Những bậc cao niên ở đây kể rằng, từ rất lâu rồi, khi họ còn nhỏ, xứ đạo này đã nổi tiếng khắp Sài Gòn vì có những con chiên ngoan đạo, tuy phần lớn nghèo khó, nhiều người sống bằng nghề bốc vác, làm thuê, buôn thúng bán bưng… nhưng luôn biết giữ đạo hiếu, sống với nhau trọn nghĩa vẹn tình bằng cái tâm trong sáng, thánh thiện. Họ đã gắn kết với nhau suốt mấy đời nay, chiều dài thời gian đủ để hình thành nên những tập quán cộng đồng độc đáo mà không phải xứ đạo nào cũng có được.

Hiện giờ, vùng này có tới hơn 80% các gia đình theo Công giáo, là con chiên của năm giáo xứ Bình Thái, Bình An Thượng, Bình An Hạ, Bình Thuận và Bình Sơn. Họ chính là chủ nhân của một “không gian Thiên Chúa” đầy mê hoặc, mà điểm nhấn là con đường mỗi mùa Giáng sinh có hàng trăm hang đá liền kề, nối tiếp nhau …

Năm nào cũng vậy, vào khoảng giữa tháng 12 là mọi nhà lại rộn rịp với việc trang trí hang đá trước cửa nhà. Ai cũng muốn nhà mình phải có một hang đá thật đẹp, thật ấn tượng. Cả đoạn phố dài 5km bỗng trở thành một quần thể hang đá “độc nhất vô nhị” ở Sài Gòn.

Việc thực hiện các hang đá thường kéo dài trong khoảng một tuần. Trong thời gian này, việc mưu sinh tạm gác lại, mọi “lao động chủ lực” đều dồn sức suốt bao ngay đêm để tôn tạo nên những hang đá – với tư cách là những công trình nghệ thuật – làm sao cho thật độc đáo. Cũng là những “tảng đá” chủ yếu được làm từ những tấm bạt hoặc giấy bản thô, giấy bạc cỡ lớn phết sơn màu, cũng là những máng cỏ, bên trong có Đức Hài đồng xinh xắn và Đức Mẹ phúc hậu, nhưng mỗi nhà có một cách thể hiện khác nhau.

Những thanh niên thường ngày quen làm công việc lao động tay chân, đến lúc này đều trở thành những “nghệ sĩ”, “nghệ nhân” đầy sáng tạo và có óc thẩm mỹ cực kỳ mẫn cảm. Vì thế mà hàng trăm hang đá ở đây, dù tất cả đều rất kỳ công và gần như theo cùng một “công thức”, nhưng không cái nào giống nhau hoàn toàn. Mỗi cái có một vẻ đẹp riêng. Ngay cả vẻ mặt của Chúa Hài đồng và Đức Mẹ cũng mang những sắc diện khác biệt, độc đáo, ngắm hoài không biết chán…

Hỏi những người đang hì hụi sắp đặt hàng đá gần nhà thờ Bình Khánh, họ cho biết chi phí để làm một hang đá từ 4-5 triệu cho tới hàng chục triệu đồng. “Mặc dù năm nay tình hình làm ăn khó khăn, nhưng không nhà nào vì khó mà không đầu tư làm hang đá. Bởi những hang đá này không chỉ là tấm lòng của gia đình dâng lên Đức Chúa, mà còn là thể diện của gia đình và là “thương hiệu” đáng tự hào của cả xóm đạo”, anh Tuấn, một giáo dân ở đây cho biết.

Đúng ngày 22/12, công việc trang trí hang đá hoàn thành để chuẩn bị vào chính lễ.

Những ngày này, dọc quãng đường ấy, mọi căn nhà đều trở thành những hang đá lộng lẫy. Có những hang đá nhỏ chỉ bằng chiếc bể cá, nhưng có hàng chục hang đá khổng lồ, bao trùm 5-7 căn nhà với chiều dài hàng chục mét, được trang hoàng với những dòng thác, hồ nước, đám cỏ xanh, xe tuần lộc… đủ để tái hiện những hoạt cảnh đầy sinh động trong Kinh thánh. Đêm xuống, cả con đường lung linh trong muôn triệu ngọn đèn màu. Hàng chục ngàn người từ khắp nơi trong thành phố đổ về chiêm ngưỡng, con đường nhỏ trở nên chật cứng. Mọi người phải gửi xe ở đầu đường, đi bộ một quãng dài.

Giữa dòng người ken đặc phố xá, những bàn tiệc của các gia đình được bày ngay trước cửa nhà. Giữa tiếng Thánh ca rộn rã, mọi thành viên trong gia đình cùng quây quần thưởng thức những sản vật tự tay họ làm nên, cùng chia sẻ những tâm tư sau một năm làm lụng vất vả, cùng hướng tấm lòng thành đến Thiên Chúa… Giữa tiết trời cuối năm se lạnh, không khí trên con đường này bỗng trở nên ấp áp lạ thường. Những giáo dân ở đây nói rằng, đó là hơi ấm từ tình bác ái của Thiên Chúa tỏa xuống nhân gian…