Bài viết này được dịch lại từ bài chia sẻ gốc của tác giả Steve Tobak. Steve Tobak là một nhà tư vấn quản lý, nhà bình luận, cựu giám đốc điều hành cấp cao và là tác giả của cuốn sách Real Leaders Don’t Follow: Being Extraordinary in the Age of the Entrepreneur (Tạm dịch: Những nhà lãnh đạo đích thực không nên theo đuổi điều này – Trở nên khác thường trong thời của khởi nghiệp). Hiện tại, Tobak đang điều hành công ty tư vấn chiến lược kinh doanh Invisor Consulting tại thung lũng Silicon.
“Stupid is as studpid does” (Tạm dịch: Kẻ ngu làm việc dại) – câu nói tưởng chừng rất đơn giản của nhân vật Forrest Gump trong bộ phim cùng tên lại chứa đựng rất nhiều ý nghĩa thâm thúy. Trong trường hợp bạn chưa xem bộ phim này hoặc chưa hiểu hết lời của nhân vật thì câu nói này có nghĩa là: bạn là những gì mà bạn làm. Hay nói cách khác, cho dù bạn nghĩ mình thông minh đến mức nào thì nếu bạn làm những thứ ngu ngốc thì bạn vẫn chỉ là một kẻ ngốc mà thôi.
Khẳng định này có thể sẽ không khiến nhiều người hài lòng. Tuy nhiên, tôi cũng muốn nói rằng: Kẻ ngu làm việc dại. Nếu bạn không thể thảo luận về những vấn đề cơ bản như trí tuệ con người vì sợ làm phật ý người khác thì tôi không quan tâm bạn thông minh tới mức nào, bạn chỉ càng khiến bản thân mình trông ngu ngốc hơn mà thôi.
Trí thông minh vô cùng quan trọng và tôi sẽ nói với bạn tại sao. Người thông minh ra quyết định thông minh và đó là yếu tố quan trọng nhất tác động đến việc mọi thứ sẽ xảy đến với một người theo chiều hướng tích cực hay tiêu cực.
Sự lựa chọn thông minh nhất mà bạn có thể làm bây giờ đó là lọc ra những người thông minh trong tất cả các mối quan hệ trong công việc mà bạn có. Một cách rõ ràng, tôi không đề cập đến những kẻ cố tỏ ra thông minh nhưng làm việc ngu ngốc. Nếu bạn vẫn chưa có thước đo và chưa biết làm cách nào để tìm được họ thì tôi sẽ giúp bạn bằng 10 dấu hiệu sau đây. Hãy sử dụng chúng để tìm cho mình những người cố vấn thông minh và bắt đầu học hỏi từ họ.
1. Họ ra quyết định thông minh
Người thông minh biết mọi hành động của mình đều dẫn đến những hệ quả nhất định. Họ cũng biết rằng họ phải thật thật trọng trong từng quyết định tại từng thời điểm để có thể đạt được những kết quả tốt nhất. Hay nói cách khác, đừng nghĩ mình là đấng tối cao chỉ sau vài lần đưa ra được những quyết định khôn ngoan. Muốn giữ phong độ, bạn buộc phải rèn luyện kỷ luật thép và sự tập trung cao độ.
2. Họ học hỏi từ sai lầm của mình
Từ khi sinh ra cho đến lúc cuối đời, mọi thứ chúng ta học được trong cuộc sống đều từ các phép thử và sai lầm. Tất cả chúng ta mắc lỗi bởi vì đó là cách mà chúng ta học hỏi. Những người thông minh cũng học hỏi từ sai lầm của họ. Rốt cuộc, nếu không chịu đối mặt với thực tế và tự đánh giá bản thân một cách trung thực thì bạn sẽ không bao giờ khá lên được.
3. Họ không đưa ra câu trả lời cho mọi câu hỏi
Có một câu châm ngôn cổ rằng: “Those of you who think you know everything are annoying to those of us who do” (Tạm dịch: Những kẻ tự cho mình biết hết mọi thứ là cái gai trong mắt của những người thông thái). Thực tế, đây là một câu nói đùa nhưng nếu nhìn sâu hơn thì cũng có phần đúng. Người thông minh không cần phải liên tục thể hiện mình bằng cách hành động như thể họ là người biết tuốt. Họ đủ thông minh để biết rằng còn có rất nhiều thứ họ chưa biết.
4. Họ kết bạn với những người thông minh
“No man is an island” (Tạm dịch: Không ai sống đơn độc một mình như một hòn đảo trơ trọi). Mỗi cá nhân có thể thông minh nhưng làm việc nhóm mới đem lại kết quả tốt nhất. Steve Jobs có thể độc tài nhưng ông luôn đảm bảo có 8 hoặc 9 người trong trong vai trò lãnh đạo là những người tài năng nhất mà ông tìm thấy và hướng dẫn họ cách làm như vậy đối với việc tìm kiếm các thành viên cho đội của mình. Quả thật thông minh!
5. Họ tháo vát
Vì trí thông minh của con người là một lợi thế tiến hóa – chúng ta không phải được sở hữu một lớp tân vỏ não mà không có lý do – những người thông minh thường có khả năng thích nghi nhanh và sáng tạo bằng cách tận dụng tối đa nguồn tài nguyên họ có để đạt được kết quả cao nhất.
6. Họ lý trí
Có một điều mà tôi vẫn không thể hiểu cho tới bây giờ đó là: Ngay cả khi trình bày vấn đề với bằng chứng không thể chối cãi rằng họ đã sai thì nhiều người vẫn rất bảo thủ như thể cuộc sống của họ phụ thuộc vào điều đó. Thiếu đi tư duy phê phán, suy luận logic, quan hệ nhân quả và các phương pháp khoa học thì chúng ta vẫn chỉ sống trong thời đại bóng tối mà thôi.
7. Họ không chạy theo trào lưu
Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên vàng của các trào lưu nhất thời và “giả khoa học” (pseudo-science). Thành thật mà nói, không có gì chân thực hơn khi hiện tượng này được tái hiện rất rõ ràng trong bộ phim hài viễn tưởng Idiocracy của đạo diễn MIke Judge. Trang web Urban Dictionary gọi đây là một bộ phim “ban đầu là phim hài, nhưng theo thời gian trở thành phim tài liệu.” Nghĩ cũng đúng thật!
8. Họ chi tiêu hợp lý
Đừng cho rằng là tôi đã sai, tất cả chúng ta đều tiêu pha rất “thoáng” khi còn trẻ. Tuy nhiên, một khi đã đạt được thứ gì đó mà bạn không muốn mất thì tốt nhất là nên kiềm chế lại thay vì chi tiêu vào những thứ không cần thiết. Người thông minh hoàn toàn hiểu được điều này và họ chẳng dại dột “ném tiền qua cửa sổ” một cách phung phí, ngược lại, họ còn biết làm cho “tiền đẻ ra tiền”.
9. Họ thường là kẻ thù lớn nhất của bản thân họ
Chúng ta đều có ít nhất một “điểm mù” cảm xúc khiến mỗi người bị ám ảnh, bị chi phối, rối rắm và mất tập trung. Cũng giống như gót chân Asin, thứ bạn giỏi nhất có thể sẽ trở thành điểm yếu khiến bạn bị đánh bại. Tuy nhiên, phải có âm – dương thì mọi thứ mới tồn tại được. Người thông minh hiểu rằng ai rồi cũng có điểm mạnh – điểm yếu.
10. Họ hiểu rằng không phải lúc nào họ cũng là một doanh nhân thành công
Quan điểm của tôi khi xét đến sự thành công trong kinh doanh thì thông minh là cần thiết nhưng chưa đủ. Tôi không nói về những kẻ bịp bợm, thiếu trung thực hoặc ai đó giàu có chỉ với duy nhất một thương vụ khôn ngoan. Để xây dựng và điều hành một công ty thành công trong thời gian dài thì bạn phải là người thông minh và luôn cố gắng để giữ vững phong độ thông minh ấy. Chỉ vậy thôi!
