Mọi người thường tuyên bố rất hùng hồn về kế hoạch sức khỏe trong năm mới của họ, nhưng thống kê trên 120 triệu người Mỹ cho thấy: Chỉ 1 tháng sau khi những lời hứa năm mới được thốt ra, 92% số người đã bỏ cuộc.
Và đó chắc chắn không phải câu chuyện của riêng nước Mỹ. Có thể bạn cũng thấy đâu đó hình ảnh của chính mình, người thân hoặc bạn bè xung quanh qua những lời hứa đầu năm mới. Nhưng rồi có bao nhiêu người trong số họ giữ được sự quyết tâm và ý chí của mình?
Tin vui cho bạn trong năm nay, đó là vì kỳ nghỉ Tết kết thúc vào thứ Hai, bạn sẽ có một dịp tuyệt vời để bắt đầu chiến lược sức khỏe trong năm mới, cho dù mục tiêu của bạn là tập thể dục, ăn kiêng giảm cân hay bỏ thuốc lá…
Hãy cùng tìm hiểu lý do tại sao lại vậy?
“Ngày nào là ngày lành mạnh nhất?”
Đó là tên một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Y học Dự phòng Hoa Kỳ. Trong đó, các nhà khoa học muốn tìm hiểu xem liệu mọi người có vô thức vẽ ra một mô hình tuần hoàn, trong các hành vi tăng cường sức khỏe như tập thể dục, ăn uống, ngủ nghỉ hay không?
Họ đã xem xét dữ liệu tìm kiếm Google từ năm 2005 đến 2012, đặc biệt là các cụm từ khóa có chữ “lành mạnh”. Không ngoài dự đoán, kết quả chỉ ra một mô hình tuần hoàn, theo đó, mọi người thường tìm kiếm các cụm từ như ‘công thức nấu ăn lành mạnh’, ‘chế độ ăn uống lành mạnh’, những thứ tốt cho sức khỏe vào đầu tuần.
Số lượt tìm kiếm có chứa từ khóa “lành mạnh” nhiều hơn 30% vào thứ hai và thứ ba, so với mức trung bình từ thứ tư đến chủ nhật. “Các tìm kiếm [Google] biểu hiện cho suy nghĩ của mọi người… chúng ta có xu hướng nghĩ về sức khỏe vào đầu tuần nhiều hơn là cuối tuần”, tác giả nghiên cứu Joanna Cohen, giám đốc trường Johns Hopkins Bloomberg cho biết.
Điều đó phản ánh một thực tế: đầu tuần là khoảng thời gian mà mọi người có quyết tâm cải thiện sức khỏe cao nhất. Và bởi kỳ nghỉ lễ năm nay kết thúc vào đúng thứ hai, bạn sẽ có một cơ hội không thể tuyệt vời hơn để bắt đầu các kế hoạch sức khỏe.
Tại sao đa số các kế hoạch đầu năm đều thất bại?
Có một khoa học trong việc đặt kế hoạch. Theo một số chuyên gia, những kế hoạch được đặt ra theo năm thường không hoạt động..
Một khảo sát tại Mỹ cho thấy khoảng 120 triệu người Mỹ đặt ra kế hoạch năm mới của họ vào ngày 1/1 hàng năm, nhưng chỉ có khoảng 8% còn thực hiện kế hoạch đó vào ngày lễ Groundhog (2/2). Nghĩa là chỉ sau 1 tháng, 92% các kế hoạch đầu năm đã đổ bể.
Đó là vì các kế hoạch theo năm thường lớn vì vậy nó cũng đòi hỏi cam kết lớn. Ví dụ bạn thường viết xuống rằng cuối năm nay bạn muốn có một thân hình đẹp hơn, chạy được một chặng half-marathon (21 km) hoặc giảm được ít nhất 5 kg.
Nó đòi hỏi bạn phải ăn kiêng, đến phòng tập gym mỗi ngày, chạy bộ mỗi tuần 2-3 buổi. Và cứ cho bạn đã duy trì điều đó được khoảng 15 ngày, chỉ một ngày bạn không đi tập hoặc lỡ phá vỡ chế độ ăn, bạn sẽ có cảm giác nản lòng.
Cộng vào đó, các kết quả một sớm một chiều còn quá xa vời với mức mục tiêu cuối năm, bạn cũng sẽ không cảm thấy hứng thú khi tập luyện hoặc ăn kiêng.
Hãy đặt kế hoạch mỗi thứ hai thay vì chỉ đầu năm
Có một cách tiếp cận khoa học hơn việc đặt ra chỉ một kế hoạch đầu năm, đó là hãy đặt ra và thực hiện các kế hoạch theo tuần. Thay vì nghĩ rằng năm nay bạn phải tập chạy 156 buổi để hoàn thành chặng đường 21 km liên tục vào cuối năm, hãy nghĩ tuần đầu tiên bạn chỉ cần chạy 3 buổi để hoàn thành chặng 3 km vừa chạy vừa đi bộ.
Các mục tiêu nhỏ hàng tuần có độ phân giải và độ cam kết nhỏ hơn, lại vừa tận dụng được động lực tự nhiên của chúng ta trong các chu kỳ nhận thức sức khỏe theo tuần. “Đặt mục tiêu nhỏ tạo ra cảm giác hoàn thành và khi ai đó cảm thấy tích cực, họ có xu hướng đưa ra những lựa chọn tích cực hơn. Đó là hiệu ứng quả cầu tuyết”, Cohn nói.
Điều này có thể đặc biệt đúng khi nói đến mục tiêu giảm cân. Khi bạn viết xuống mình cần giảm 5-10 kg trong năm nay, đó là một mục tiêu rất lớn, đòi hỏi rất nhiều thời gian, sức lực và ý chí. “Nhưng khi chúng ta chia nó thành các mục tiêu hàng tuần, điều đó sẽ giúp chúng ta thấy được sự tiến bộ, cảm thấy tự tin và cảm thấy có động lực để tiếp tục”, Amy Shapiro, chuyên gia dinh dưỡng tại New York cho biết.
Và nó cũng đúng cho các mục tiêu dinh dưỡng. “Nếu tôi làm xáo trộn chế độ ăn kiêng vào thứ ba hoặc thứ tư, tôi biết rằng tôi có thể bắt đầu lại một kế hoạch khác vào thứ hai tuần sau”, Lindsay Schwartz, một bà mẹ hai con sống ở New York chia sẻ.
Theo Schwartz, thứ Hai có một điều gì đó mà các ngày khác trong tuần không có được. Cô không thể bắt đầu lại kế hoạch ăn kiêng của mình vào thứ năm hoặc thứ sáu. “Thứ hai là ngày duy nhất sẽ làm việc”, Schwartz nói.
Không giống như các ngày khác trong tuần, thứ hai mang đến cơ hội phục hồi sức khỏe, khi bạn có thể đặt ra ý định, ăn mừng tiến bộ trong tuần trước hoặc đơn giản là khởi động lại kế hoạch của mình.
“Thứ hai có thể được coi là năm mới của tuần – thời gian để làm mới và bỏ qua những hành động xấu trong quá khứ của chúng ta, đồng thời cố gắng làm tốt hơn trong tuần tới”, Cohen nói.
Tại Mỹ, nghiên cứu của Cohen đã tạo điều kiện cho sự ra đời của Monday Campaigns, một sáng kiến phi lợi nhuận thúc đẩy mọi người tham gia và cam kết với nhiều mục tiêu sức khỏe theo tuần.
Các chiến dịch của Monday Campaigns đã thu hút được sự tham gia của rất nhiều người, cả tổ chức và cá nhân, bao gồm các trường đại học và một số thành phố ở Mỹ. Rất nhiều hành động lành mạnh được thúc đẩy vào mỗi thứ Hai bao gồm: tự nấu ăn tại nhà, tập thể dục, không ăn thịt và bỏ thuốc lá…
Peggy Neu, chủ tịch của sáng kiến Monday Campaigns, cho biết ý tưởng “giúp mọi người đạt được các mục tiêu sức khỏe bền vững hơn. Năm mới chỉ diễn ra một lần mỗi năm, nhưng thứ Hai đến cứ sau bảy ngày. Về cơ bản, bạn có 52 cơ hội”.
Đối với những người muốn cai thuốc lá, Monday Campaigns có thể mang lại nhiều lợi ích đặc biệt. “Hầu hết những người hút thuốc phải mất rất nhiều lần cố gắng mới thực sự cai được”, Cohen nói.
Mỗi lần cai thuốc thất bại, họ mới nhận ra một sai lầm của mình để thử lại lần sau tốt hơn. “Với việc cai thuốc hàng tuần, bạn có thể thử lại thường xuyên hơn và học [từ những thất bại] nhanh hơn, từ đó sẽ có cơ hội thành công sớm hơn thay vì chỉ cố gắng bỏ thuốc vào ngày đầu năm mới”, Cohen nói.
Trên thực tế, nghiên cứu cho thấy thứ hai là một cơ hội tự nhiên để thu hút người hút thuốc và giảm khả năng tái nghiện. “Đó là tháng giêng của mỗi tuần, ngày mà những người hút thuốc quyết tâm cao nhất”, Cohen nói.
