Những nguy cơ nên nhận biết và phòng tránh từ phương pháp ăn dặm tự chỉ huy đơn giản
1. Phương pháp ăn dặm tự chỉ huy là gì?
Phương pháp ăn dặm tự chỉ huy (Baby Led Weaning-BLW) là phương pháp ăn dặm mà không cần bố mẹ đút ăn, bé sẽ tự ăn với sự hỗ trợ từ người lớn. Nó khuyến khích khả năng tự lập từ sớm ở bé, được áp dụng khá phổ biến ở các nước phương Tây.
Đặc điểm phương pháp ăn dặm tự chỉ huy :
– Bé ngồi với cả gia đình khi đến bữa ăn.
– Bé được khuyến khích khám phá thức ăn, bé có thể ăn hoặc nghịch nó.
– Thức ăn được xắt hoặc cô đặc thành miếng có kích thước phù hợp để bé cầm nắm.
– Bé tự ăn thay vì được người khác đút ăn.
– Bé tùy ý lựa chọn món ăn và lượng thức ăn.
– Bé vẫn tiếp tục bú sữa, nhưng lượng giảm dần.
Ưu điểm:
– Bé không bị áp lực trong việc ăn uống, việc cho ăn dễ dàng hơn.
– Bé tự ăn và bạn cũng có thể ăn cùng lúc đó.
– Bé dần cai sữa và bạn có nhiều thời gian hơn.
– Bé dễ tăng cân hơn, bé sẽ yêu thích việc ăn uống.
– Phát triển kĩ năng vận động tinh, khả năng quan sát và bắt chước, rèn luyện thói quen tốt vào bữa ăn và tính tự lập.
– Bé có xu hướng ăn cùng gia đình nhiều hơn sau khi trưởng thành.
Nhược điểm:
– Tốn nhiều thực phẩm trong một bữa ăn, sẽ khá lãng phí.
– Bé sẽ làm rơi vãi thức ăn và làm bẩn mọi thứ từ quần áo, khăn, bàn ăn, sàn nhà cho đến mọi đồ vật trong phòng.
– Phải vệ sinh nhiều hơn.
– Không thích hợp cho bé dễ bị dị ứng, bị rối loạn tiêu hóa, khó khăn trong việc nhai nuốt thức ăn, sinh non,…
2. Thời điểm thích hợp cho bé ăn dặm tự chỉ huy.
Thường bắt đầu là từ giữa tháng 7 – 9, khi trẻ đang quen dần với việc ăn dặm và có nhiều kĩ năng để tự ăn. Bạn cũng có thể áp dụng phương pháp này muộn hơn khi bé bắt đầu cai sữa.
Dấu hiệu cho thấy bé đã sẵn sàng ăn dặm tự chỉ huy:
– Bé có thể ngồi mà không cần hỗ trợ.
– Kĩ năng vận động ở tay phát triển, bé có thể cầm nắm tốt thức ăn và cho vào miệng.
– Bé đã biết nhai, tự nuốt và ít có phản xạ đẩy thức ăn ra.
– Bé thích nhìn và bắt chước người khác ăn uống.
– Bé tỏ ra phấn khởi khi đến giờ ăn và cố gắng với tay lấy thức ăn từ đĩa của bạn.
Những nguy cơ nên nhận biết và phòng tránh từ phương pháp ăn dặm tự chỉ huy đơn giản
3. Thực đơn ăn dặm tự chỉ huy.
Lựa chọn thực phẩm:
Những món ăn dặm tự chỉ huy lúc bắt đầu thường là những món ăn mềm, dễ nhai, dễ nuốt và dễ cầm. Chủ yếu là rau củ nấu chín mềm, trái cây tươi, tinh bột (loại dễ tiêu) và chất béo tốt cho sức khỏe. Cụ thể là:
– Bơ, chuối, táo, đào chín, lê, mận chín, dưa.
– Cà rốt, bí xanh, củ cải, khoai lang, bí ngô.
– Đậu xanh.
– Lòng đỏ trứng.
– Thịt gia cầm.
– Gan.
– Lát bánh mì, mì ống, nui, gạo lứt, bơ đậu phộng.
Lượng thức ăn mỗi bữa:
Đặt 2-3 loại thức ăn lên khay và để cho bé tự lựa chọn. Nên có đủ cả tinh bột, chất béo, chất đạm, vitamin và chất khoáng trong mỗi bữa.
Cách chế biến:
Các loại thức ăn được xắt thành các miếng dễ cầm, kích thước vừa phải, hình dài hoặc khoanh tròn. Tùy vào độ tuổi của bé mà độ dày mỏng khác nhau.
Trái cây là tươi, rau củ thịt cá trứng mì nấu chín mềm.
Có thể xay nát, nấu chín nhừ rồi đông đặc lại thành các miếng.
Những thực phẩm cần tránh:
– Những loại dễ bị nghẹn: nho, cà chua, nho và các loại hạt.
– Thực phẩm dễ bị dị ứng: các loại hạt đậu, lòng trắng trứng, hải sản, họ cam quýt,…
– Thực phẩm không lành mạnh: khoai tây chiên, bắp rang, các loại thực phẩm chứa đường như kẹo, sô cô la, ngũ cốc ăn sáng.Mật ong.
– Thực phẩm nhiều gia vị như bim bim.
4. Lời khuyên dành cho bạn.
– Lựa chọn một chiếc bàn ăn, yếm dài tay dễ vệ sinh.
– Không đặt quá nhiều thức ăn lên khay, bé sẽ dễ nghịch thay vì ăn.
– Thời gian ăn nên là 10-15 phút mỗi bữa.
– Bỏ qua kì vọng lúc đầu bé sẽ ăn nhiều, đừng gây áp lực cho chính mình và bé.
– Đừng để bé ngồi ăn một mình, hãy quan sát bé và nên cho bé ăn cùng lúc với gia đình.
– Khi bé đã biết dùng dĩa, hãy xắt thành các miếng vuông nhỏ.
Không có phương pháp là hoàn hảo, dù bạn lựa chọn phương pháp ăn dặm nào cũng có lợi ích và hạn chế riêng của nó. Lựa chọn phương pháp nào là tùy theo đặc điểm mỗi bé và điều kiện gia đình; bạn cũng có thể phối hợp nhiều phương pháp với nhau. Phương pháp ăn dặm tự chỉ huy sẽ được phát huy hiệu quả tốt nhất nếu bạn áp dụng đúng cách, chúc bạn thành công!
