Trong vòng 3 tháng đầu năm, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM đã tiếp nhận và điều trị 172 ca bệnh áp xe gan do sán lá gan lớn.
Khoảng tuần 2-3 của tháng 3, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM đã tiếp nhận 2 trường hợp thai phụ nhập viện với tình trạng đau bụng thượng vị tăng dần kèm sốt và buồn nôn. Ngoài ra, một số trường hợp khác cũng có diễn biến phức tạp, cần nhập viện điều trị.
Nhiều ca bệnh phức tạp
Trong số các bệnh nhân nhập viện, phụ nữ mang thai 16 tuần được ghi nhận có ổ áp xe gan kích thước 5×8 cm qua siêu âm. Ở thai phụ 28 tuần, ổ áp xe kích thước hơn 8 cm.
Các bác sĩ nhận định đây là 2 ca bệnh phức tạp, khó xử trí và điều trị nên đã được hội chẩn toàn viện và liên viện chuyên khoa ngoại, sản để có giải pháp can thiệp tốt nhất cho thai phụ.
May mắn sau một tuần nằm viện, bệnh nhân hết sốt, hết đau bụng và được xuất viện hẹn theo dõi ngoại trú.
Vòng đời sán lá gan lớn. Ảnh: CDC.
Đáng chú ý, 2 trường hợp áp xe gan do sán lá gan lớn ở thai phụ nêu trên và 3 trường hợp bệnh diễn tiến nặng, nhập viện trễ, nguy cơ áp xe vỡ cần phối hợp với chuyên khoa ngoại.
Bệnh nhiễm sán lá gan lớn vẫn còn là một vấn đề sức khỏe trên toàn thế giới. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) luôn xem Việt Nam là một vùng dịch tễ của sán lá gan lớn.
Hiện nay, số ca bệnh do sán lá gan lớn đã được ghi nhận ở 47 trên 63 tỉnh thành Việt Nam và địa phương gặp nhiều nhất là các tỉnh ở vùng duyên hải miền Trung như Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định…
Gia tăng đáng kể ca nhiễm sán lá gan
Theo số liệu của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM, trong 3 tháng đầu năm, đơn vị này đã tiếp nhận và điều trị 172 ca bệnh áp xe gan do sán lá gan lớn.
Bệnh nhân có độ tuổi trung bình là 40, nữ chiếm đa số (68%), đến từ 24 tỉnh thành thuộc các khu vực từ Quãng Ngãi trở vô.
Trong đó, 44 trường hợp (25,6%) sinh sống tại TP.HCM, 40 người (23,3%) sống tại các tỉnh duyên hải miền Trung; 23 ca bệnh phức tạp phải nhập viện nội trú.
“Toàn bộ bệnh nhân đều có thói quen ăn rau sống”, đại diện bệnh viện thông tin.
Các bác sĩ khuyến cáo những người có thói quen ăn rau sống không rửa kỹ có nguy cơ cao nhiễm sán lá gan lớn. Ảnh minh họa: Pexels.
Sán lá gan lớn gây bệnh cho người có 2 loại: Fasciola hepatica và Fasciola gigantica. Sán lá gan lớn ký sinh, sinh sản và trưởng thành ở động vật ăn cỏ như trâu, bò, cừu được thải qua phân ra môi trường bên ngoài.
Người mắc bệnh do ăn sống các loại rau mọc dưới nước (như rau nhút, rau ngổ, rau cần, cải xoong…) hoặc uống nước chưa nấu chín có nhiễm ấu trùng sán.
Các bác sĩ khuyến cáo đến những người có thói quen ăn rau sống không rửa kỹ; sinh sống hoặc lui tới các tỉnh thành của vùng duyên hải miền Trung. Hai ca bệnh thai phụ nêu trên, một người sống ở Cam Ranh (Khánh Hòa). Một người sống ở TP Thủ Đức thường ăn rau sống từ quê Bình Định gửi vào.
Những ca bệnh đến khám và điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới nêu trên cư ngụ tại 24 tỉnh thành khác nhau, cho thấy yếu tố địa phương không còn tập trung như trước đây.
Hiện bệnh sán lá gan lớn không có vaccine phòng ngừa bệnh. Các thuốc dự phòng giun sán trên thị trường hiện nay không có tác dụng với loại sán lá gan lớn này, do mỗi loại giun sán sẽ được điều trị bằng thuốc phù hợp.
Vì thế, người dân tốt nhất cần thực hiện:
- Không uống nước lã.
- Không ăn rau sống mọc dưới nước.
Bệnh do sán lá gan lớn không phải hiếm gặp ở Việt Nam. Bệnh có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện và chẩn đoán sớm.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp như thai phụ, người lớn tuổi có bệnh nền, suy giảm miễn dịch, ổ áp xe lớn dọa vỡ… có thể gây khó khăn, phức tạp cho điều trị.
Bệnh không còn tập trung ở một số địa phương như trước đây và liên quan đến thói quen ăn rau sống. Vì thế, người dân không uống nước lã hoặc ăn rau sống mọc dưới nước là các biện pháp hữu hiệu để phòng tránh bệnh sán lá gan lớn.
Theo Bích Huệ (zing) – Ảnh: T.H
