BS Nguyễn Văn Tiến, Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, vào dịp lễ tết, những người nội trợ thường dự trữ các loại thức ăn giàu chất đạm để dùng như: giò chả, nem, lạp xườn, thịt các loại,…mà xem nhẹ các loại rau và hoa quả. Trong bữa ăn ngày tết thì thức ăn cung cấp chất xơ chủ yếu là măng khô, vì vậy thiếu các loại vitamin cần thiết từ hoa quả tươi.
Rau quả là nguồn cung cấp cho cơ thể các vitamin và muối khoáng để phòng chống các bệnh thiếu vi chất. Rau, quả được sử dụng nhiều trong ngày tết gồm: rau thơm (xà lách, húng láng, mùi, kinh giới, hành tươi, ớt, tỏi…. ) ngoài cung cấp các vitamin, khoáng, chất xơ chúng còn là những vị thuốc kháng sinh thực vật rất tốt, rau xanh (súp lơ, cần tây, tỏi tây, cà chua) và các loại quả (cam, chanh, quýt…) là nguồn vitamin C tốt.
Vitamin C có nhiều trong các loại rau quả có màu vàng, đỏ da cam hay xanh sẫm như ớt đỏ, cà rốt, cà chua, xoài, gấc, hồng đỏ, rau muống, hành lá…Rau xanh là nguồn acid folic, vitamin K. Các loại rau, đậu có nhiều vitamin nhóm B (B1, B2).
Rau, quả còn chứa nhiều chất khoáng có tính kiềm đặc biệt là Kali, Canxi, Magiê có vai trò quan trọng trong nhiều chức phận hoạt động của cơ thể và cần thiết để duy trì cân bằng kiềm toan.
Rau quả còn điều hoà nhu động ruột chống táo bón đồng thời giúp đào thải cholesterol ra khỏi cơ thể, để phòng chống tăng huyết áp, xơ vữa động mạch.
“Với những ưu điểm của rau quả, trong bữa ăn ngày tết nên ăn với số lượng nhiều và thoải mái, chứ không nên chỉ các món ăn chế biến từ thịt, cá, hải sản”, BS Tiến nói.
Bên cạnh đó, theo BS Tiến, ngày tết thường ăn nhiều rau sống, vậy ăn rau sống như thế nào cho sạch?
Ăn rau sống thế nào tốt nhất?
Trong bữa ăn ngày tết, ngoài các thức ăn giàu đạm thì nguồn cung cấp vitamin và khoáng chủ yếu từ các loại rau sống. Rau sống với đa dạng các loại rau gia vị cung cấp cho cơ thể một lượng vitamin C, A, E, chất khoáng và một số yếu tố vi lượng. Các vitamin trong rau sống được bảo toàn nguyên vẹn, ít bị hao hụt so với khi nấu chín. Ngoài ra các loại rau thơm còn cung cấp một lượng kháng sinh thực vật giúp cơ thể tăng sức đề kháng với bệnh tật.
Nhưng nếu rau sống không đảm bảo vệ sinh (tưới bón phân tươi, phân bắc hay phân chuồng chưa ủ kỹ, sử dụng thuốc trừ sâu không đúng qui định…) lại là món ăn mang theo mầm bệnh làm cho người ăn dễ bị viêm nhiễm đường tiêu hoá, bệnh giun sán, nhiễm độc thuốc trừ sâu cấp tính và mạn tính.
Để đảm bảo rau sạch cần nhặt sạch rồi rửa nhiều lần bằng nước sạch, tốt nhất nên rửa trực tiếp từng lá dưới vòi nước chảy là biện pháp hiệu quả nhất để loại bỏ trứng giun, vi khuẩn gây bệnh và dư lượng hoá chất trừ sâu còn bám trên lá rau.
Việc ngâm rau sống vào dung dịch thuốc tím loãng (thường là dung dịch thuốc tím 1%) hoặc nước muối loãng đều không đảm bảo loại trừ sạch mầm bệnh. Qua một số thí nghiệm cho thấy trong môi trường thuốc tím, nước muối loãng thì không có tác dụng gì với trứng giun và một số vi khuẩn gây bệnh. Lượng hoá chất bảo vệ thực vật giảm đi không đáng kể nếu không rửa lại nhiều lần.
Như vậy, nên áp dụng cách rửa rau sống bằng nước sạch nhiều lần rồi vớt rau vẩy ráo trước khi ăn.