Như thế nào là thật sự khỏe mạnh?
Khác với thời thanh niên, hễ đến khi có tuổi là bạn sẽ phải đối mặt với các vấn đề rắc rối do sức khỏe gây ra. Các chức năng cơ thể đều suy giảm, một loạt các bệnh mãn tính xuất hiện là điều nhiều người không thể tránh khỏi.
Tuy nhiên, nếu chỉ bị một chút bệnh nhỏ thôi thì bạn có bị gom vào nhóm “không khỏe mạnh” hay chưa? Đối với nhóm người khi bước vào tuổi trung niên và cao tuổi, thế nào thì được xem là “thật sự khỏe mạnh”?
Để tìm hiểu sâu về việc này, chúng ta cùng tham khảo thông tin công bố trên cuốn sách “Tiêu chuẩn sức khỏe của người cao tuổi Trung Quốc” của bác sĩ chuyên khoa Lão khoa Vương Sỹ Bác, Bệnh viện Trường Hải, Thượng Hải, Trung Quốc để cùng đối chiếu với sức khỏe của chính mình.
Hãy đối chiếu ngay bây giờ để xem tình trạng sức khoẻ của bạn như thế nào? Nếu không đạt, hãy khẩn trương áp dụng các giải pháp để cải thiện tình hình ngay từ hôm nay.
1. Không có bệnh nghiêm trọng, có bệnh vặt vãnh nhưng đã được kiểm soát
Sự thay đổi trong các cơ quan quan trọng trên cơ thể liên quan đến tuổi tác không dẫn đến rối loạn chức năng, không có bệnh lớn, các yếu tố nguy cơ liên quan được kiểm soát trong phạm vi độ tuổi của bạn, có khả năng đề kháng bệnh nhất định. (Tiêu chuẩn này áp dụng cho người ≥ 60 tuổi).
Nói một cách đơn giản, bạn có thể hình dung rằng mình không có bệnh liên quan đến ung thư ác tính, bệnh tim mạch và mạch máu não (như nhồi máu cơ tim, đột quỵ), suy thận, huyết áp cao, tiểu đường, cholesterol cao và các chỉ số khác đều được kiểm soát trong phạm vi bình thường so với độ tuổi.
– Huyết áp
Người có mức huyết áp bình thường thông thường là dưới 140/90 mmHg, những người mắc bệnh tiểu đường hoặc người bị bệnh thận nên được kiểm soát dưới mức 130/80 mmHg, hoặc tùy thuộc vào tình trạng của cơ thể để có cách kiểm soát nghiêm ngặt hơn.
– Đường trong máu
Người có mức đường trong máu bình thường, thông thường có chỉ số hemoglobin glycated là 5 – 6,5%; người đã được chẩn đoán là mắc bệnh tiểu đường và các biến chứng mãn tính thường có chỉ số hemoglobin glycated từ 6 – 7%.
– Mỡ máu
Các chỉ số gồm: Cholesterol (TC) 3.1 ~ 6.2 mmol/L, lipoprotein cholesterol mật độ thấp (LDL-C) 1.8 ~ 3.9 mmol/L, lipoprotein cholesterol mật độ cao (HDL-C) lớn hơn 1,0 mmol/L, triglycerid (TG) 0,8 ~ 2,3 mmol/L.
Cần kiểm soát chỉ số huyết áp, lượng đường trong máu và mỡ máu, điều quan trọng nhất là làm theo lời khuyên của bác sĩ để điều chỉnh việc sử dụng thuốc cho phù hợp.
Nuôi dưỡng và duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh chính là cơ sở để kiểm soát bệnh tam cao (huyết áp, tiểu đường, mỡ máu). Ví dụ như chế độ ăn uống hợp lý, ít muối và chất béo, ăn thêm ngũ cốc đa dạng trong nguồn thực phẩm chính, ăn trái cây tươi và rau quả, tập thể dục và vận động vừa đủ, bỏ hút thuốc, hạn chế rượu, ngủ đủ giấc.
2. Trí tuệ bình thường, tự cảm thấy hài lòng
Chức năng nhận thức về cơ bản là bình thường, có thể thích ứng với môi trường, lạc quan về công việc, tự hài lòng hoặc tự đánh giá là tốt.
Bộ não là “tổng tư lệnh” của tất cả các hành động của con người. Nếu trí não bất thường, thì tất cả phần còn lại của lời nói và hành động sẽ không được vận hành đúng. Ngoài ra, bạn nên có khả năng đánh giá khách quan và hài lòng với giá trị bản thân mình.
Muốn kiểm tra trí tuệ của mình có đủ minh mẫn tỉnh táo hay không, bạn nên tự trả lời một số câu hỏi thường thức hàng ngày, trong phạm vi hiểu biết và trình độ của mình. Hoặc người thân bạn bè có thể hỗ trợ bạn thực hiện việc hỏi đáp này. Nếu có hiện tượng suy giảm trí nhớ hay mất trí nhớ thì nên xem xét.
Thói quen sinh hoạt lành mạnh và siêng năng, thực hành tư duy trí não, thường xuyên làm việc, vận động tay chân, tăng cường giao lưu trao đổi, duy trì hàng ngày các chức năng não bộ chính là giải pháp hiệu quả để phòng ngừa bệnh Alzheimer.
3. Sức khoẻ tinh thần
Có đủ khả năng để quản lý hợp lý và xử lý những vấn đề liên quan đến mối quan hệ giữa gia đình và xã hội, tích cực tham gia các hoạt động ngoài xã hội và gia đình.
Duy trì thái độ lạc quan và vui vẻ là một điều kiện quan trọng để bảo vệ sự hòa hợp của mọi người trong gia đình. Một thái độ tích cực và lành mạnh có thể làm cho cuộc sống trở nên tràn đầy ý nghĩa, nhiều màu sắc và hạnh phúc.
Nếu xuất hiện các vấn đề về sức khoẻ tâm thần, sẽ ảnh hưởng đến giao tiếp thông thường giữa các cá nhân, sự cô đơn, trống trải, trầm cảm và các cảm xúc tiêu cực khác không thể giải hòa được, sẽ làm ảnh hưởng đến sức khoẻ thể chất và tinh thần.
Giải pháp cho bạn là có thể tham gia vào các sự kiện giao lưu bạn bè, các hoạt động phúc lợi xã hội, sinh hoạt tập thể.
Nếu gặp vấn đề khó khăn, chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ, giao tiếp kịp thời và tích cực giải quyết. Cách giải phóng sự căng thẳng chính là giao lưu nhiều hơn, mở rộng các mối quan hệ, thái độ cởi mở, sống thân thiết và lành mạnh hơn với người khác, kết thêm bạn mới nhưng không bỏ quên bạn cũ.
4. Có thể tự mình xử lý và chăm sóc bản thân hàng ngày
Một người được xem là có sức khỏe bình thường khi tự mình có thể thực hiện được các việc hàng ngày mà không cần đến sự giúp đỡ của người khác.
Bạn thử tự kiểm tra bản thân mình hoặc người già trong gia đình, các việc đơn giản như đi vệ sinh, tắm gội, ăn uống, đi lại, thay quần áo, đi lên xuống cầu thang xem có thể thực hiện được một cách thuận lợi hay không.
Đối với một số người già mắc bệnh xương khớp, người đang trong quá trình phục hồi sau đột quỵ, suy tim,… thì cần điều trị tích cực và phục hồi chức năng, có thể không đáp ứng các tiêu chuẩn về sức khỏe của người già, nhưng với công nghệ y tế phát triển như hiện nay thì vẫn có thể cải thiện khả năng tự chăm sóc và cải thiện chất lượng cuộc sống.
5. Duy trì được thói quen sinh hoạt lành mạnh một cách thường xuyên
Tình trạng ăn uống của bản thân tốt, cân nặng cơ thể phù hợp trong ngưỡng cho phép, duy trì lối sống tốt. Muốn thực hiện được những điều đó, cần xây dựng nền tảng của sức khoẻ bền vững và lối sống tốt đẹp lành mạnh, bao gồm những điều sau đây.
– Không hút thuốc
Nếu bạn đang hút thuốc lá thì nên cố gắng bỏ thuốc lá càng sớm càng tốt, đồng thời cũng nên tránh xa khói thuốc.
– Hạn chế uống rượu
Bạn nên hạn chế uống rượu, không nên để cho bản thân có xu hướng nghiện rượu, tốt nhất là nên cai rượu.
– Duy trì chế độ ăn uống hợp lý
Tóm tắt tổng kết đơn giản, mỗi ngày nên tuân thủ nguyên tắc ăn uống “nắm tay”.
Không nên ăn quá lượng chất đạm bằng kích cỡ của 1 cái nắm tay, bao gồm thịt, cá, trứng, các thực phẩm chứa protein.
Ăn lượng thực phẩm ngũ cốc trong vòng kích cỡ của 2 cái nắm tay, bao gồm ngũ cốc thô, các loại đậu và các loại khoai.
Uống đủ số lượng sữa bằng diện tích 2 quả nắm tay, bao gồm sữa động vật và các sản phẩm từ đậu nành.
– Không bị béo phì
Hiện nay mọi người thường được khuyên nên sử dụng công thức tính chỉ số khối cơ thể BMI (Body Mass Index) = (trọng lượng kg /chiều cao*2) như là một chỉ số để đánh giá sức khỏe. Chỉ số khối cơ thể người cao tuổi nên ở khoảng từ 20 đến 25.
Những người béo phì hoặc vượt quá chỉ số cân nặng thì nên giảm cân. Người gầy thì phải tìm ra nguyên nhân vì sao suy dinh dưỡng để từ đó có thể ăn uống bổ sung theo tình hình để đạt mục tiêu cân nặng vừa đủ.
– Chăm chỉ vận động thể dục thể thao
Mỗi tuần ít nhất nên dành ra 5 lần tập ở mức nhẹ vừa, mỗi lần ít nhất 30 phút, nên vận động liên quan đến hít thở như đi bộ, chạy chậm, thái cực quyền, bơi, nhảy khiêu vũ, làm việc nhà…
Trên thực tế, chỉ số tham chiếu sức khỏe trên đây không phải là tiêu chuẩn vàng, nhưng là mục tiêu về sức khoẻ mà chúng ta nên cố gắng theo đuổi.
Sự lão hóa của con người, sinh ra nhiều bệnh tật là một hiện tượng tự nhiên trong quá trình sống, cùng với sự gia tăng tuổi tác, sẽ luôn thay đổi nhiều về sinh lý ở những mức độ khác nhau.
Nếu các triệu chứng nhẹ, sau khi kiểm tra tiêu chuẩn không ảnh hưởng đến cuộc sống, hãy coi nó là lão hoá bình thường, cùng tồn tại một cách hòa bình, và tránh điều trị quá mức không cần thiết.
Duy trì một lối sống lành mạnh là một nền tảng quan trọng của sức khỏe, trong ngắn hạn, chúng ta nên phấn đấu để làm cho được mức cơ bản theo phương châm: Ngủ nghỉ điều độ, ăn uống cân bằng, lao động nghỉ ngơi hợp lý, tâm trạng ổn định, bỏ thuốc kiêng rượu.
Không biết tình trạng sức khỏe của bạn hiện tại ra sao, nhưng kể từ hôm nay, hãy đối chiếu các yếu tố đã nêu ở trên, thay đổi thói quen sinh hoạt đạt mức lành mạnh, để sức khỏe của bạn luôn được đảm bảo.
