Trong những năm gần đây, ung thư đại trực tràng có dấu hiệu trẻ hóa rõ rệt, tăng gần gấp đôi ở những người dưới 55 tuổi.
Ung thư đại trực tràng đang trẻ hóa trong thời gian gần đây. Ảnh: Prevention.
Theo một công bố trên tạp chí của Viện Ung thư Mỹ, tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng ở những người dưới 55 tuổi đã tăng gần gấp đôi trong 20 năm qua, từ 11% lên 20%.
Nguyên nhân số lượng người trẻ mắc căn bệnh này ngày càng tăng có thể là gia đình có người thân từng mắc bệnh, nạp nhiều thực phẩm chứa cholesterol và rượu.
Ngoài ra, ung thư đại trực tràng cũng phổ biến hơn ở nam hơn nữ.
4 triệu chứng cảnh báo
Sau khi kiểm tra hồ sơ bảo hiểm y tế của hơn 5.000 bệnh nhân mắc ung thư đại trực tràng khởi phát sớm, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra 4 dấu hiệu chính ở những bệnh nhân này. Những triệu chứng này xuất hiện từ 3 tháng đến 2 năm trước khi người bệnh phát hiện mình mắc bệnh.
Các triệu chứng này bao gồm:
– Đau bụng.
– Chảy máu hậu môn trực tràng (máu đỏ sẫm hoặc đỏ tươi trong bồn cầu, trên giấy vệ sinh hoặc trong phân).
– Tiêu chảy.
– Thiếu máu do thiếu sắt.
Theo nghiên cứu, nếu phát hiện mình có một trong 4 triệu chứng trên, bạn có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao gấp 2 lần người bình thường. Tương tự, người có 2 triệu chứng có nguy cơ gấp 3,5 lần. Nguy cơ tăng lên gấp 6,5 lần đối với người có 3 triệu chứng.
“Bạn không nên bỏ qua nếu các triệu chứng xuất hiện trong thời gian dài vì đó có thể là dấu hiệu của polyp hoặc ung thư đại trực tràng”, tiến sĩ Tracey Childs, Phó trưởng khoa Ngoại tại Trung tâm Y tế Providence Saint John (Mỹ), khuyến cáo.
Ngoài ra, ung thư đại trực tràng trong giai đoạn khởi phát sớm còn biểu hiện thông qua sự thay đổi trong thói quen đại tiện hoặc tình trạng sụt cân không rõ nguyên nhân.
Một số yếu tố nguy cơ khác
Tình trạng sức khỏe, chế độ dinh dưỡng hoặc lối sống của một người có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư đại trực tràng.
Theo đó, nguy cơ này sẽ cao hơn ở những người mắc các bệnh chuyển hóa như béo phì, tiểu đường; tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn và thịt đỏ (hơn 2 lần/tuần); uống rượu hơn một ly/ngày và có thói quen hút thuốc.
Người béo phì hoặc thường xuyên ăn đồ ăn chế biến sẵn có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao. Ảnh minh họa: Freepik.
Ngoài ra, theo tiến sĩ Childs, một số yếu tố rủi ro khác có thể phát triển ung thư đại trực tràng gồm:
– Cá nhân hoặc gia đình từng mắc polyp đại trực tràng hoặc ung thư hoặc hội chứng đa polyp.
– Người có tiền sử bị bệnh viêm ruột (IBD) ảnh hưởng đến đại tràng, chẳng hạn như viêm loét đại tràng mạn tính.
– Người từng xạ trị vùng bụng hoặc chậu; từng có xơ nang; có các chi to bất thường do hormone tuyến yên phát triển quá mức hoặc từng ghép thận.
Làm sao để giảm nguy cơ?
Từ những nguyên nhân trên, các chuyên gia đưa ra 3 phương pháp ngăn ngừa ung thư đại trực tràng sớm cho mọi lứa tuổi.
Tầm soát ung thư đại trực tràng
Mọi người nên tầm soát ung thư đại trực tràng từ khoảng 45 tuổi để phát hiện và phòng ngừa sớm.
Theo tiến sĩ Misagh Karimi, chuyên gia ung thư đường tiêu hóa tại Trung tâm Ung thư Quỹ Lennar (Mỹ), các polyp chứa tế bào ung thư có thể tồn tại trong thành đại tràng trong nhiều năm.
“Một số người bị ung thư đại trực tràng không phải lúc nào cũng có triệu chứng hoặc có các triệu chứng giống với các vấn đề về đường tiêu hóa khác”, chuyên gia này cho hay.
Theo tiến sĩ Childs, người có nguy cơ cao có thể khám tầm soát bằng cách chụp cắt lớp hoặc nội soi. Người có nguy cơ trung bình có thể bắt đầu khám sàng lọc bằng cách xét nghiệm phân.
Sàng lọc di truyền
Tiến sĩ Childs cho biết khoảng 1/3 số ca ung thư đại trực tràng ở những người dưới 55 tuổi có liên quan đến yếu tố di truyền hoặc đột biến gen.
Theo đó, những người có người thân cấp một (cha mẹ, anh chị em ruột hoặc con cái) mắc bệnh này cần xét nghiệm máu để phát hiện yếu tố nguy cơ trong cơ thể.
Chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục
Ngoài ra, các chuyên gia cũng khuyến khích mọi người nên có một chế độ dinh dưỡng cân bằng, thường xuyên tập thể dục, duy trì cân nặng ở mức vừa phải, hạn chế uống rượu và hút thuốc.
Theo tiến sĩ Karimi, đối với hầu hết mọi người, có lối sống lành mạnh và khám sàng lọc theo khuyến cáo của bác sĩ là điều quan trọng nên làm để giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng.
Theo Linh Thùy (zing) – Ảnh: T.H
